Tanımı
20 ila 40 cm büyüyebilir. Gövde dik, birkaç dallı, seyrek kıllıdır. Yapraklar seyrek kıllı; taban yaprakları 10 ila 25 cm uzunluğunda saplı, yumurtamsı yüreksi, tepede sipsivri, yaprak ayası 20 cm uzunluğunda ve 18 cm genişliğindedir. Gövde yaprakları sapsız, sarılıcıdır. Bırahte eliptik mızraksı ila ters mızraksı, sapsız ve tepede sivridir. Çanak çiçek zamanı 3 ila 4 mmç. uzunluğunda, meyve zamanı ise 7 mmç. uzunluğunda, lobları üçgensi, tepede küt ve kıllıdır. Taç morumsu mavi renkli, tüpleri 4 ila 6 mm uzunluğunda, lobları 6 ila 8 mm uzunluğundadır. Çiçekler şemsiye halindedir ve beş taç yapraklıdır. Başçık ve boyuncuk uzunca dışarı çıkıktır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak doğu Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Dere kenarı ve ormanlık alanlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mart ve mayıs ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adı
Dilimizde ıspıt, galdirek, burğı, tamara, zılbıt, çiçeklimancar, kaldırak, hodan, kaldırek, kaldırik, somara, tomari, tomara, damariza, tamaris, toyit ve töş adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca sert ercik anlamına gelir. Erciklerin yapısına işaret eder. Tür adı Latince doğulu anlamına gelir. Türün doğu Avrupa’da görülmesine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat circum Constantinopolis” olarak belirtilmiştir.
Gıda
İl genelinde (özellikle Kandıra ve İzmit ilçelerinde) yaygın biçimde sebze olarak tüketilmektedir.
Tıp
Kök ve rizomlar kırık ve çıkıklarda ağrı kesici olarak kullanılır.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın