Yayla kekiği
Anahtar kelimeler: Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Kozmetik.
Dolaşım
Bitkiler › Ballıbaba takımı › Ballıbabagiller › Kekik › Yayla kekiği
Dağılımı
Bitki doğal olarak Kafkasya ve Türkiye’de yayılış gösterir.
Genel bilgiler
Gövdeler 1 ila 5 cm uzunluğundadır. Dallar uzun, sürünücü ve odunsudur. Gövde yaprakları genellikle çiçek kuruluna doğru göreceli olarak daha büyüktür. Bunlar mızraksı ters yumurtamsı ila yumurtamsı eliptik ya da neredeyse dairesel, küt, değişken saplı, kirpikli; yağ noktaları soluk ve seyrek; yanal damarlar 2 ila 3 arası çift halindedir. Bırahte yapraklara benzer ancak mor lekelidir ve dıştakiler genellikle daha büyüktür. İkincil bırahte 0,2 ila 2,5 mm uzunluğunda ve genellikle saptan daha uzundur. Çanak 3,3 ila 5 mm uzunluğunda, mor, tüp çan biçiminde, genellikle dudaklardan daha kısa, dudaklar eşit uzunluktadır. Taç leylak ila mor, nadiren beyazımsı renkli ve 5 ila 7 mm uzunluğundadır.
Gözlem
Çalılık, kayalık alanlar ve alpin çayırlarda görülür. Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Yayla kekiği.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca “cesaret” anlamına gelir. Bitkileri koklayanlara güç ve cesaret verdiğine yönelik inanışa işaret eder. Antik Yunanda sporcular müsabakalardan önce vücutlarına kekik yağı sürerdi. Günümüzde buna benzer olarak Edirne’de yağlı güreş müsabakaları düzenlenmektedir. Tür adı Latince “erken gelişen” anlamına gelir. Türün erken dönemde görülmesine işaret eder. Alttür adı ise Latince “Viktor Janka von Bulcs’a” anlamına gelir. 24 Aralık 1837 – 9 Ağustos 1890, Macar bitki bilimcidir.
Mutfak
Yemeklerde çeşni olarak kullanılır.
Geleneksel tıp
Yaprakları antiseptik ve temizleyicidir.
Biliyor musunuz?
Bitkiden elde edilen yağ parfüm yapımında ve ayrıca ağız hijyeninde kullanılır.
Fotoğrafları
Literatür
Willdenowia 15: 423. 1986. (Celak.) Jalas