Thymbra spicata (Zahter)

derleyen:

cins:
Tanımı

10 ila 40 cm büyüyebilir. Çiçekli gövdeler yükselici ila dik, basit ya da aralıklı olarak dallıdır. Yapraklar 1 ila 8 cm uzunluğunda ve şeritsi ila şeritsi mızraksı arasıdır. Bırahte mızraksı ve genellikle kısaca kirpiklidir. İkincil bırahteler morumsudur. Çanak meyve zamanı dökülücüdür ve morumsu kahverengidir. Taç mor ya da pembe renklidir. Çiçekler erseliktir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çalılık, kayalık alanlar ve makilik alanlarda görülür. Gebze ve İzmit ilçelerinde gözlemlenmiştir. Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde zahter, karabaş kekik, ayaklı kekik ve eşek kekiği adları ile bilinmektedir.

Gıda

Yemeklerde çeşni olarak kullanılır.

Tıp

Soğuk algınlıkları, öksürük, parazit, egzama gibi cilt hastalıklarının tedavisinde ve ağrı kesici olarak yararlanılmaktadır.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca kuvvet anlamına gelir. Cinsin güç verici olarak kullanılmasına işaret eder. Kelime ayrıca günümüzde Çanakkale sınırları içinde yer alan Hisarlık bölgesinin antikçağdaki adıdır. Troya prensi Troilus, Aşil tarafından burada öldürülmüştür yine Troya prensesi Kasandra kehanet güçlerini burada kazanmıştır. Olasılıkla da Aşil de, Paris tarafından burada öldürülmüştür. Tür adı Latince başak anlamına gelir. Türün çiçek kuruluna işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Hyssopus capitata africana, saturejae rigido hirsuto folio”dur.

Fotoğrafları
© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.