Tagetes erecta (Kadife çiçeği)

derleyen:

Tanımı

20 ila 90 cm büyüyebilir. Kökü silindirik, lifli ve sığca dallıdır. Gövde çizgili, pürüzsüz, silindirik ve aromatiktir. Yapraklar karşılıklı, 20 cm uzunluğunda, teleksi, 11 ila 17 arası yaprakçıklı, bunlar mızraksı ila şeritsi mızraksı, 5 cm uzunluğunda ve 1,5 cm genişliğindedir. Güneşli bölgeleri ve geçirgen toprağı tercih eder.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Meksika’da yayılış gösterir ancak süs bitkisi olarak dünyanın büyük bölümüne doğallaşmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bahçeler, yol kenarı ve tarlalarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Eylül ve kasım ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1300 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde kadife çiçeği adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins Tages onuruna adlandırılmıştır. Adını Jüpiter’in torunu Tages’ten (Tagēs) almaktadır. Etrüsk dininin kurucu peygamberi olarak kabul edilen Tages, Etrüsklere, sonraları Roma Uygarlığı’nda da oldukça önemli bir yere sahip olan, kehanet ve tanrısal iradenin belirlenmesi için uygulanması gereken yöntemleri öğretmiştir. Roma Uygarlığı’nda devlet görevlilerinin ve askerlerin önemli konularda danıştığı haruspices adı verilen resmi görevliler vardı. Tagetes türleri, sürülmüş bir tarladan çıktığına inanılan Tages gibi, önceki yıl toprakta kalmış kök kalıntısından yeniden çıkmaktadır. Tür adı Latince dik anlamına gelir. Gövdenin dik olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “caule simplici erecto” olarak ifade edilmiştir.

Gıda

Çiçekleri tüketilebilir. Çiçeklerden elde edilen boya gıda tatlandırıcı ve gıda boyası olarak kullanılır. Dilsi çiçekler salatalara eklenir.

Tıp

Parazit düşürücü, aromatik, idrar söktürücü, adet akışı teşvik edici, yatıştırıcı, sindirim sistemi ve mide sorunları gidericidir. Hazımsızlık, kolik, şiddetli kabızlık, öksürük ve dizanteri tedavisinde dahili olarak kullanılır. Harici olarak yaraları, ülserleri, egzamayı ağrıyan gözleri ve romatizmayı tedavi etmek için kullanılır. Çiçekler gaz giderici, idrar söktürücü ve parazit düşürücüdür. Kökü müshil etkilidir. Çiçeklerinden elde edilen yağ antioksidandır.

Bilgi

Erişkin bitkiler marul gibi sebzelere zarar veren salyangozları kovucu etkiye sahiptir. Çiçeklerinden sarı boya elde edilir. Çiçekleri parfüm yapımında kullanılır.