Ayı fındığı
Anahtar kelimeler: Yenilebilir bitki, Tıbbi bitki, Nadir bitki, Avrupa-Sibirya elementi.
Dolaşım
Bitkiler › Funda takımı › Ayınfındığıgiller › Ayıfındığı › Ayı fındığı
Dağılımı
Bitki doğal olarak güney Avrupa ve Ortadoğu’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
2 ila 5 metre büyüyebilir. Genç sürgün ve tomurcuklar yıldızsı havlıdır. Yapraklar basit, genişçe eliptik ila yumurtamsı, kenarları düz, almaşlı dizilişli, 5 ila 10 cm uzunluğunda ve 3,5 ila 5,5 cm genişliğindedir. Çiçek kurulu kısa ve 3 ila 6 arası sayıda çiçeklidir. Çiçekler koltuklarda, çan biçimli, beyaz renkli, 2 cm uzunluğunda ve kokuludur. Taç 5 ila 7 taç yapraklı ve sarı başçıklıdır. Çanak beş lobludur. Meyve küresel, sert ve 1,5 cm çapındadır. Tohumlar ekim ayında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir.
Gözlem
Çalılık ve ormanlık alanlarda görülür. Kartepe ilçesinden kayıt bildirilmiş ancak henüz gözlemlenememiştir.
Yaygın adları
Ayı fındığı, Çakıldak, Tesbi, Tespih ağacı, Tespihlik, Tespi, Yaban ayvası, Zamzalak, Zanzalak.
Çiçek zamanı
Mart-Nisan ayları.
Yükseklik
0-1000 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Süryanice “günlük” anlamına gelir. Cinse bağlı ağaçlardan elde edilen reçinenin klasik adıdır. Tür adı Latince “tedavi edici” anlamına gelir. Türün geleneksel olarak tıbbi amaçlarla kullanılmasına işaret eder.
Geleneksel tıp
Dallardan ve gövdelerden oldukça kokulu balzamik bir sakız elde edilir. Bitkinin gövdelerinden elde edilen bir reçine antiseptik ve balgam söktürücüdür.
Dioscorides: Yumuşatıcı ve hazmı kolaylaştırıcıdır. Öksürük, nezle, burun akıntısı, ses kısıklığı ve ses kaybı vakalarında kullanılır. Rahim sorunlarında başvurulur. Bağırsakları yumuşatıcıdır.
İbn-i Sînâ: Yorgunluk gidericidir. Yan etkisi baş ağrısı ve sersemliktir. Öksürük giderici ve ses kısıklığı açıcıdır. Nezle ve grip vakalarında kullanılır. Rahim sorunlarında etkilidir. Anadolu’da yetişen bir ağacın reçinesidir.
Literatür
Species Plantarum 1: 444. 1753. L.