Stellaria graminea (Cücübarsağı)

derleyen:

Özet

Stellaria graminea (Cücübarsağı) genelde yüksek rakımlardaki ormanlık alanlarda görülen ve yaz başından güz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Caryophyllales

Karanfil takımı

Caryophyllaceae

Karanfilgiller

Stellaria

Kuşotu

Tanımı

Stellaria graminea (Cücübarsağı) genellikle 20 ila 90 cm büyüyebilen bir bitkidir. Rizomlar ince ve uzatılmıştır. Gövde dik, yatık ya da yayıktır. Gövde dört köşeli, zayıf ve tüysüzdür. Yapraklar sapsız, 1 ila 4 cm uzunluğunda, çift, şeritsi ya da mızraksıdır. Kenarları düz ve tüysüzdür. Sadece tabanlarında hafif tüyler görülmektedir. Çiçeklenme birkaç çiçek taşır ve bunların sapı kısadır. Sivri ve tüylü beş çanak yaprak mevcuttur. Taç yapraklar beş adet, beyaz ve derin lobludur. Kapsül yeşil ila saman renklidir. Tohumlar kırmızımsı kahverengi renklidir. 10 ercik bulunmaktadır. Hava kirliliğine karşı duyarlı bir türdür.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrasya’da yayılış gösterir ancak günümüzde diğer ılıman bölgelere de yayılmıştır. [HaritaAlt türler, SinonimlerHerbaryum] Alpin çayırlar, yol kenarı ve orman açıklıklarında görülen bitki umumiyetle haziran ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 1000 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Başiskele ilçesinden kayıt bildirilmiştir ancak biz henüz göremedik.

Türkçe adı

Dilimizde cücübarsağı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins Latince yıldız gibi anlamına gelir. Cinsin taç yapraklarının genel görünümüne işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan kuşotu, İngilizce yaygın adı olan birdweedin tercüme edilmiş hali gibi gözükmektedir. Özellikle S. media‘nın tohumları ispinoz (Fringilla) gibi kuşlar tarafından sevilerek tüketilir. Tür adı Latince çimensi anlamına gelir. Türün yapraklarının oluşturduğu genel görünümüne işaret eder. Özgün tanımda bu “Alsine, folio gramineo angustiore, palustris” olarak belirtilmiştir. Türün ikili adlandırmadan önceki adlarından biri de “Gramen floridum minus”dur.

Gıda

Yaprak ve sürgünler salatalara eklenmiş ya da hafifçe haşlanarak tüketilmiştir. Arılar tarafından sevilmektedir. Kuşlar tohumlarını severek tüketir. Tavşan ve fare gibi küçük memeler tarafından yaprakları tüketilmektedir.

Tıp

Uzun süre ağır iş ya da spor yapmayan kişilerin ansızın (ısınmadan) bu işlere yapmaları sonucunda ortaya çıkan ağrıları tedavi etmek için kullanıldığı rapor edilmiştir.