Site icon Kocaeli Bitkileri

Spiranthes spiralis (İnci salebi)

Spiranthes spiralis

Spiranthes spiralis: 16/09/2020; Çayırova; 15 m.; çayır. © Hüseyin Cahid Doğan

Özet

Spiranthes spiralis (İnci salebi) genellikle kurumuş çayırlarda görülen bir bitki olup ilimizde güz mevsiminde çiçek açan tek orkide türüdür.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Orchidaceae

Salepgiller

Spiranthes

İncisalebi

Tanımı

Spiranthes spiralis (İnci salebi) genellikle 20 ila 35 cm büyüyebilen bir bitkidir. 2 ila 3 arası turp benzeri yumruya sahiptir. Yapraklar 4 ila 6 arası sayıda, uçları sivri, tabanda ve genellikle çiçeklenme zamanı kurumuş olur. Çiçekler açıkken görülen yapraklar ise sonraki senenin açacak çiçeğinin yapraklarıdır. Çiçek kurulu yoğundur ve çok sayıda çiçek taşır. Çiçekler küçük, 5 mm uzunluğunda ve yoğun kokuludur. Dudak dikdörtgensi ya da yuvarlak ve düzensiz dalgalı kenarlı, beyaz renkli ve soluk yeşil bezelidir. Yumurtalık 4 mm uzunluğundadır. Çimlenmeden itibaren toprak üstü parçalarını geliştirmek için sekiz, çiçek açmak için üç ve toplamda on bir yıla ihtiyacı vardır. Yine de bu aşamadan sonra bile koşullar uygun değilse çiçek açmayacaktır.

Gözlem bilgileri

Akdeniz havzası ile Avrupa’dan Himalayalar’a kadar olan bölgede doğal olarak yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Ormanlık alanların kenarlarında ve nemli çayırlarda görülen bitki umumiyetle ağustos ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve deniz seviyesinden 500 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde inci salebi ve helezon saplı orkide adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Yunanca sarmal çiçek anlamına gelir. Cinse bağlı üyelerin çiçekleri tek bir sıra üzerinde sarmal biçimde sıralıdır. Latince sarmal anlamına gelir. Cins adında olduğu çiçeklerin gövde üzerinde dizilişine işaret eder.

Tıp

Kökü afrodizyak olarak kullanılmıştır. Cilt hastalıkları, meme ağrısı, böbreklerde ağrı ve göz şikayetleri tedavisinde başvurulmuştur.

Bilgi

Bitkinin ürettiği nektar ince bir zar tarafından korunur. Bu nektara ulaşmak isteyen tozlayıcı, bu zarı yırtar ve buradan hava ile temas ettiğinde sertleşen yapışkan bir sıvı tozlayıcıya yapışır ve polenler de böylece tozlayıcıya geçmiş olur. Bitki ayrıca çiçeklerini gövde boyunca çeşitli yöne bakan biçimde açar, böylece böceklerin yine çeşitli olan yön tercihlerine dikkat ederek tozlanma şansını arttırır. Bitki böcek sayısının düşüşe geçtiği güz aylarında çiçek açar. Bu nedenle tozlaşma harici çoğalma stratejileri de geliştirmiştir. Vejetatif olarak çoğalabilen bir bitkidir. Bu nedenle küçük bir alanda çok sayıda bireyden oluşan popülasyonlar görülebilir. Tohum üretme sürecinin zorluğu nedeniyle bazı bireyler, çiçek açma zamanında, çiçek açmayarak toprak altında dinlenerek geçirebilirler. Tohumdan üreyen bir bitkinin çiçek açabilmesi için geçen süre yaklaşık sekiz yıldır.

Fotoğrafları

Exit mobile version