Kuş üvezi
Sorbus aucuparia
Sorbus aucuparia (Kuş üvezi) hakkında genel bilgiler.
5 metre büyüyebilir. Taç gevşek ve yuvarlak ya da düzensiz biçimlidir. Gövde ince ve silindirik olup 40 cm çapa ulaşabilir. Genç bireylerde kabuk sarımsı gri, iken zamanla gri siyah rengine döner. Koyu sarı renkli kovucuklar görülür. 80 yıl kadar yaşayabilir. Bileşik yapraklar 4 ila 9 çift yaprakçıktan oluşur ve teleksidir. Yaprak sapının tabanında yaprak benzeri bir çift kulakçık görülür. Yapraklar 20 cm uzunluğunda ve 8 ila 12 cm genişliğinde olup dallarda almaşlı dizilişlidir. Yaprakçıklar uzunlamasına mızraksı, 2 ila 6 cm uzunluğunda ve 1 ila 2,5 cm genişliğindedir. Kenarları keskince testere dişlidir. Yaprakçıklar gri gümüşî tüylerle kaplıdır. Bitki tek evciklidir. 10 yaşında iken olgunluğa erişir. Çiçekler 8 ila 15 mm çapındadır. Çanak yaprak beş adet, küçük, sarımsı yeşil renkli ve üçgensidir. Taç yaprak beş adet, yuvarlak ya da oval ve sarımsı beyaz renklidir. 25 adet taca kaynaşık ercik görülür. Meyve 8 ila 10 mm çapındadır ve ağustos ila ekim ayları arasında olgunlaşır.
Cins adı Latince kırmızı anlamına gelir. Büyük ihtimalle Sorbus aucuparia’in meyve rengi ile ilintilidir. Dilimizdeki üvez kelimesi Yunanca orijinlidir. Tür adı Latince kuş yakalayan anlamına gelir. Meyvelerinin kuş yakalamak amacı ile kullanılmasına işaret eder.
Gözlem bilgileri
Coğrafi dağılım
Doğal olarak batı Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum]
Habitat
Yamaçlar ve ormanlık alanlarda görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir.
Türkçe adı
Dilimizde kuş üvezi adı ile bilinmektedir.
Çiçek zamanı
Mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açar.
Rakım
1100 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Kullanım bilgileri
Gıda
Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir.
Pratik
İngiltere’de bir dönem kutsal kabul edilmiş ve neredeyse tüm kiliselerin avlularına dikilmiştir.
Tıp
Kabuk büzücüdür, ishal tedavisinde kullanılır. Meyve iskorbüt tedavici edici ve büzücüdür. İshal ve hemoroitleri tedavi etmek için kaynatılarak kullanılır. Demlenerek boğaz ağrısı için gargara olarak ve hemoroitleri ve aşırı vajinal akıntıyı tedavi etmek için kullanılabilir. Tohumlar, küçük miktarlarda solunum sistemini uyarıcı görevi görür, ancak daha büyük dozlarda solunum yetmezliğine ve ölüme neden olabilir. Hem çiçekler hem de meyveler iştah açıcı, hafif idrar söktürücü, müshil ve adet akışı teşvik edicidir. Ağrılı adet kanaması, kabızlık ve böbrek rahatsızlıklarının tedavisinde demlenerek kullanılır.
Dikkat!
Büyük miktarda çiğ olarak tüketilirse kusmaya neden olabilir.







Görüşünüzü Yazın