Özet
Sonchus asper subsp. glaucescens (Eşek gevreği) genelde işlenmemiş arazilerde görülen ve bahar başından yaz sonuna kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Sonchus asper subsp. glaucescens (Eşek gevreği) genellikle 10 ila 150 cm büyüyebilen bir bitkidir. Tüysüz ya da üst bölümde salgılı tüylü bir bitkidir. Taban yaprakları genellikle bir rozet halinde, dikdörtgensi ila ters yumurtamsı, düz ya da az teleksi, gövde yaprakları yumurtamsı mızraksı, düz ya da az teleksi, sapsız, tüm yapraklar dikensi dişlidir. İnvolukrum çan biçiminde, genç iken havlı olmasına rağmen zamanla tüysüzleşir. Çiçek başları 2 ila 2,5 cm genişliğindedir. Dilsi çiçekler altın sarısı renginde, dıştakilerin genellikle arkası mor lekelidir. Kapçık 2 ila 3 mm uzunluğunda, elipsoit, güçlü biçimde sıkıştırılmıştır. Sorguç 7 ila 9 mm uzunluğundadır.
Anahtar
Aç
1. Gövde tabanda 1 cm çaptan daha az; yapraklar çoğunlukla gövdede, otsu, yeşil, darca az teleksi ila dişli; kapçık kenarları ve çıkıntıları pürüzsüz ila seyrekçe pürüzlü; 80 cm boylanabilen ince görünümlü ve tek yıllık subsp. asper
1. Gövde tabanda 1-2 cm; yapraklar taban rozetinde ve gövdede, derimsi, sıklıkla mumsu, az teleksi ila derin teleksi; kapçık kenarları ve çıkıntıları pürüzlü; 150 cm boylanabilen sağlam görünümlü ve tek ila iki yıllık subsp. glaucescens
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Batı Asya ve Akdeniz havzasında yayılış gösterir ancak günümüzde başka bölgelerde de doğallaşmıştır. [Harita, Sinonimler] Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle mart ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde gevirtlek, eşek gevreği, özsütlü, sütlüotu, sütlük, sütlen ve çallıcaotu adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi belli değildir. Antik Yunancada eşekgevreği için kullanılan geleneksel isimdir. Cins domuzlar tarafından sevilerek tüketilir, etimolojinin bununla bağıntılı olması muhtemeldir. Tür adı Latince kaba anlamına gelir. Alttür adı ise Latince tozla kaplı anlamına gelir.
Gıda
Yaprakları çiğ ya da pişirilerek, ayrıca gövde soyularak tüketilmektedir. Yapraklar salatalara eklenmektedir.
Tıp
Yaprak ve gövdeleri kanser tedavisinde kullanılmıştır. Yara ve kesiklere uygulanır. Bunun yanında dövülerek çıbanlara lapa halinde uygulanır.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın