Eşek gevreği
Anahtar kelimeler: Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki.
Dolaşım
Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Eşekgevreği › Eşek gevreği
Dağılımı
Bitki doğal olarak batı Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
10 ila 150 cm büyüyebilir. Tüysüz ya da üst bölümde salgılı tüylü bir bitkidir. Taban yaprakları genellikle bir rozet halinde, dikdörtgensi ila ters yumurtamsı, düz ya da az teleksi, gövde yaprakları yumurtamsı mızraksı, düz ya da az teleksi, sapsız, tüm yapraklar dikensi dişlidir. İnvolukrum çan biçiminde, genç iken havlı olmasına rağmen zamanla tüysüzleşir. Çiçek başları 2 ila 2,5 cm genişliğindedir. Dilsi çiçekler altın sarısı renginde, dıştakilerin genellikle arkası mor lekelidir. Kapçık 2 ila 3 mm uzunluğunda, elipsoit, güçlü biçimde sıkıştırılmıştır. Sorguç 7 ila 9 mm uzunluğundadır.
Gözlem
Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve tarlalarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Gevirtlek, Eşek gevreği, Özsütlü, Sütlüotu, Sütlük, Sütlen, Çallıcaotu.
Çiçek zamanı
Mart-Ağustos ayları.
Yükseklik
0-1600 metre arası.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi belli değildir. Antik Yunancada “eşekgevreği” için kullanılan geleneksel isimdir. Cins domuzlar tarafından sevilerek tüketilir, etimolojinin bununla bağıntılı olması muhtemeldir. Tür adı Latince “kaba” anlamına gelir. Alttür adı ise Latince “tozla kaplı” anlamına gelir.
Mutfak
Yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Yapraklar salatalara eklenir. Gövde soyularak tüketilir.
Geleneksel tıp
Yaprak ve gövdeleri kanser tedavisinde kullanılır. Yara ve kesiklere uygulanır. Dövülerek çıbanlara lapa halinde uygulanır.
Dioscorides: Büzücüdür ve mide yanması vakalarında kullanılır. Açlık sancısını azaltmak için suyu içilebilir. Sütü rahim iltihabına fayda eder.
Fotoğrafları
Literatür
Journal of the Linnean Society, Botany 16(95): 548. 1878. (Jord.) Ball ex Ball