Özet
Solidago virgaurea (Altınbaşakçiçeği) genelde yaz ortasından kış ortasına kadar çiçek açan tıbbi değeri yüksek bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Solidago virgaurea (Altınbaşakçiçeği) genellikle 25 cm ila 1 metre büyüyebilen bir bitkidir. Gövde dik, genellikle dalsız ve kıllıdır. Çiçek başları 1 ya da 2 cm çapındadır. Çiçek başları involusel bırahteler ile çevrilidir. Çiçekler sarı renklidir. Yapraklar almaşlı dizilişli, taban yaprakları yaprakları saplı, darca ters yumurtamsı, alt yüzeyleri tüylüdür. Gövde yaprakları sapsız, hafifçe sarılıcı, darca eliptik mızraksı ve alt yüzeyleri tüysüzdür. Çiçekler başları birkaç adet ya da çok sayıdadır. İnvolukrum 1 cm genişliğindedir. Dış filariler yumurtamsı üçgensi iken iç filariler dikdörtgensi mızraksıdır. Dilsi çiçekler 5 ila 10 arası sayıdadır. Kapçık koyu kahverengi ve silindiriktir. Sorguç kahverengimsi beyaz renklidir. Tohumlar ağustos ila ekim aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Yetiştirilmesi kolay bir bitkidir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak batı Asya, Kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde Avustralya kıtasına da dağılmıştır. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Kayalık alanlar, orman açıklıkları ve dere kenarlarında görülen bitki umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde altınbaşak çiçeği adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince sağlamlaştırma anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin yara iyileştirici özelliğine işaret eder. Cins ayrıca kırık kemikleri tedavi ederek sağlamlaştırmak için de kullanılmıştır. Tür adı Latince altın filiz anlamlarına gelir. Türün, parlak sarı renkli çiçeklerine dikkat çekmektedir. İkili adlandırma öncesi adı “Virga aurea latifolia serrata”dır.
Gıda
Yapraklarından çay elde edilir.
Tıp
Yara iyileştirici olarak kullanılır. Büzücü, idrar söktürücü ve antiseptik özellikleri vardır. bunun yanında bitki, mantar önleyici olan saponinleri içerir ve spesifik olarak Candida mantarının neden olduğu vajinal ve oral pamukçuğa karşı kullanılır. Yapraklar ve çiçek başları parazit düşürücü, iltihap azaltıcı, antiseptik, aromatik, sıkılaştırıcı, gaz giderici, terletici, hafif idrar söktürücü, ateş düşürücü ve uyarıcıdır. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonları, kronik katar, cilt hastalıkları, influenza, boğmaca, mesane ve böbrek taşlarının tedavisinde dahili olarak kullanılır. Çocuklarda pamukçuk vakalarında başvurulur.
Dikkat
Alerjik reaksiyonlara neden olabileceği rapor edilmiştir. Hamilelik ve emzirme dönemlerinde uzak durulmalıdır.
Bilgi
Yaprak ve çiçeklerinden sarı, turuncu ve kahverengi boya elde edilmiştir. Çiçekleri yırtıcı böcekleri çektiği için, tarım zararlıları ile mücadele etmek için sebzelerin yanına dikilmektedir.
Bir yanıt yazın