Tanımı
Yer altındaki sitolonların ucunda yumru bulunur. Gövde dallı, dik ve 30 ila 100 cm uzunluğundadır. Yapraklar tak teleksidir ve 3 ila 4 arası sayıda kenarları düz, yumurtamsı yaprakçığa bölünür. Çiçekler tepede salkım halinde ve çiçek sapı eklemlidir. Çanak dişleri mızraksı sipsivridir. Taç beyaz ya da mor renkli ve 2,5 ila 3,5 cm çapındadır. Taç rengi beyaz olan bitkilerin yumrularının kabukları da beyaz, mor renkli olanların ise kabukları pembemsi olur. Meyve domatese benzer ve çok sayıda tohum barındırır. Bitki tohum, yumru ve çeliklerinden üretilebilir.
Gözlem bilgileri
Doğal olarak güney Amerika’da yayılış gösterir ancak mutfak değeri nedeniyle günümüzde dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. Ülkemizde de özellikle dağlık bölgelerde yetiştirilmesi tercih edilen bir bitkidir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bahçe ve tarlalarda görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde patates ve kartur adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince teskin edici anlamına gelir. Cinsin sedatif etkilerine işaret eder. Tür adı Latince yumrulu anlamına gelir. Türün mutfak değeri hayli yüksek yumrularına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Solanum tuberosum esculentum”dur. Dilimizdeki patates kelimesi bitkinin Quechua dilindeki adından gelmektedir. Bitki dünyanın büyük bölümünde bu adla (değişik yazım biçimleri ile) bilinir.
Gıda
Yumruları çeşitli biçimlerde pişirilerek tüketilebilir. Bunlar protein, nişasta ve C vitamini bakımından zengindir.
Dikkat
Tüm yeşil parçaları zehirlidir. Yumrularında yeşil kısımları (filiz ve kabuk gibi) ışığa maruz kalırsa sağlık için zararlı olabilir.
Görüşünüzü Yazın