Solanum lycopersicum (Domates)

derleyen:

Tanımı

2 metre kadar uzayabilen sarılıcı bir bitkidir. Bitki havlı olup, kısa tüylerle kaplıdır. Bu tüyler duruma bağlı olarak yeni kökler oluşturabilir. Yapraklar 10 ila 25 cm uzunluğunda olup, 5 ila 9 arası yaprakçığa ayrılır. Yaprakçıklar 8 cm uzunluğunda, testere dişi kenarlı ve salgılı tüylüdür. Çiçekler 1 ila 2 cm çapında, sarı renkli, beş sivri loblu ve 3 ila 12 arası sayıda küme halindedir. Çiçek ve meyve aynı anda görülebilir.

Gözlem bilgileri

Doğal olarak Amerika kıtasında yayılış gösterir ancak mutfak değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bahçe, tarla, yol kenarı ve sulak alanların civarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mart ve kasım ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde domates adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince teskin edici anlamına gelir. Cinsin sedatif etkilerine işaret eder. Tür adı Antik Yunanca kurt şeftalisi anlamına gelir. Alman mitolojinde yer alan kurt adamların bu bitkinin meyvelerine benzer bir meyveyi tüketerek kurt adama dönüştüklerine yönelik inanışa işaret eder.

Gıda

Meyvesi çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Meşhur bir mutfak sebzesidir. Salata, salça, çorba ve yemek yapımında kullanılır.

Tıp

Meyve özü cildi yıkamak için kullanılır. Meyve dilimlenerek yakın ve güneş yanıklarına uygulanır. Kök kaynatılarak diş ağrısı tedavisinde kullanılır. Kabuğu kalp krizine karşı koruma sağlar. Homeopatik etkilidir. Romatizma ve şiddetli baş ağrısının tedavisinde kullanılmaktadır.

Dikkat

Bilgi

Böcek kovucu etkisi nedeniyle diğer bitkilerin yanına dikilir. Tohumlarından elde edilen yağ sabun yapımında kullanılır. Yaprakları böcek öldürücüdür.

Fotoğrafları