Tanımı
20 metre kadar büyüyebilir. Gövdede dikenler görülür. Yapraklar geniş yumurtamsı, yuvarlak ila yüreksi arası, 3 ila 10 cm uzunluğundadır. Çiçek kurulu şemsiye halinde, 2 ila 14 arası sayıda ve beyazımsı sarı renklidir. Meyveler küme halindedir, olgunlaşınca kırmızı olurlar ve üç tohum barındırırlar.
Gözlem bilgileri
Doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Ormanlık alanlar, dere kenarı ve çalılıklarda. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 700 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde anadolu saparnası, öz dikeni, zimbilaçi, zimilaci, zimilas, gıcırdak dikeni, kuşevin, zimilaçi dikeni, diken ucu, kırçan ve merucen adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adının kaynağı Antik Yunan mitolojisidir. Crocus adında bir genç orman perisi Smilax’a âşık olur ancak bu aşk nedeniyle tükenerek çiğdem çiçeğine dönüşür. Bu hikâyede adı geçen orman perisi Smilax ise, tırmanıcı Smilax bitkisine dönüşür. Tür adı Latince yüce anlamına gelir. Olasılıkla türün ağaçlara tırmanmasına işaret eder.
Gıda
Turşusu yapılır.
Tıp
Terletici, müshil, kan temizleyici özelliği vardır. Cilt sorunlarında başvurulur. Frenginin tedavisinde kullanılır. Tükürük bezlerini çalıştırır. Romatizmal sorunlar ve böbrek hastalıklarında kullanılır. Genç sürgünler kanser tedavisinde kullanılır. Yara, çıban ve karın ağrısı vakalarında başvurulur.
Bilgi
Aralık ayında bu bitkinin meyveleri ile Ruscus aculeatus gövdeleri birleştirilerek kokina adı altında satılır.