Rhamphospermum arvense (Hardal otu)

derleyen:

Özet

Rhamphospermum arvense (Hardal otu) genelde ekili arazilerin civarında görülen ve istilacı potansiyeli yüksek olan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Bitkiler

Turp takımı

Turpgiller

Hardal

Tanımı

Rhamphospermum arvense (Hardal otu) halihazırda bazı kaynaklarda Sinapis arvensis adı ile geçmektedir. Genellikle 20 ila 80 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dik, dallı, çizgili ve özellikle tabana doğru sert tüylerle kaplıdır. Taban yaprakları dikdörtgensi, oval, mızraksı, lirsi ya da az teleksi ve kenarları dişli, 4 ila 18 cm uzunluğunda ve 2 ila 5 cm genişliğindedir. Gövde yaprakları daha kısa, kısa saplı ya da sapsız ve kenarları kabaca dişlidir. Çiçek kurulu salkım halinde ve dört sarı taç yapraklıdır. Meyve düzleştirilmiş dört köşeli, gagalı ve 3 ila 5 cm uzunluğundadır. Tohumlar pürüzsüz, koyu kırmızımsı kahverengi ve 1 ila 1,5 mm çapındadır. Tohumlar mayıs ve ağustos aylarında olgunlaşır. Gölgeli alanları tercih etmez.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Kuzey Afrika, Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde neredeyse dünyanın tamamına dağılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yol kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde hardal otu, acırga, eşek turpu, manamıh, manamuh, mananık, mananik, tüppek ve yabani hardal adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca gagalı tohum anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin tohum yapısına dikkat çekmektedir. Tür adı Latince ekili alan anlamına gelir ve açık bir şekilde türün habitat tercihine işaret etmektedir. Özgün tanımda bu “Habitat in agris Europae” olarak belirtilmiştir.

Gıda

Genç yapraklar tüketilmektedir. Yaprakları salatalara eklenmiştir. Tohumları çimlendirilerek yenilmektedir. Tohumu öğütülerek çeşni olarak kullanılmıştır. Tohumlarından mutfaklık yağ elde edilmektedir.