Silene (Nakıl)

Tanımı

Tek, iki ya da çok yıllık otlardır. Gövdeler diktir. Yapraklar mızraksı ila yumurtamsı mızraksı ve tepede sivridir. Çiçek kurulu dikazyumdur ya da tektir. Çanak tüpsü, 10 ila 60 arası damarlı ve genellikle beş kısa dişlidir. Taç yaprak sayısı beştir ve derince pençelidir. On adet ercik görülür. Tohumlar çok sayıda, minik ve böbrek biçimlidir. Cins dünyanın büyük bölümünde doğal olarak yayılış gösterir. Karanfilgiller ailesinin en kalabalık cinsidir, aynı şekilde Kocaeli’deki en kalabalık karanfilgiller cinsidir. Birçok türü süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. Bazı Silene türleri köpüklü bir salgı çıkarır ve bu sayede çiçeklere gelen böceklerden polen toplarlar. Afrika’da Silene undulata türü kahinler tarafından toplanır, kökü öğütüldükten sonra su eklenerek köpürene kadar dövülür ve dolunayda kehanet göstermelerini sağlayacağına inanılarak tüketilir. Bitki tuzağa düşmeyi simgeler.

Etimoloji

Cins adını Satir Silenus’tan almıştır. Satirlerin yarı keçi yarı insan formunda olmasına rağmen, Silenus daha çok at özellikleri taşır ve bu özelliği ile diğer satirlerden ayrılır. Silenus, şarap tanrısı Dionysos’un öğretmenidir. Cinse ait türlerin büyük bölümünde viskozite görülür ve bu nedenle doğrudan şarap tanrısı ile bir bağ kurulduğu düşünülmektedir. Ayrıca Silenus’un orman tanrısı olması ve Silene türlerinin genellikle ormanlık alanlarda görülmesi nedeniyle bir bağ kurulmuş olması da mümkündür. Türkçe yaygın adı olan nakıl kelimesi Anadolu’da dal üzerine dizilmiş kiraz meyveleri için kullanılır. Bazı Silene türlerinin çiçekleri bu alegoriye izin verir biçimdedir. Aynı kelime Arapçada hurma ağacı anlamını verir.

Kocaeli’ndeki türler

Silene vulgaris

Silene vulgaris

Gıvışgan

Silene macrodonta

Silene macrodonta

Deve nakılı

Silene subconica

Silene subconica

Mahruti nakıl

Silene coronaria

Silene coronaria

Rana nakıl

Silene italica

Silene italica

Yuğuşyüreği

Silene dichotoma subsp. racemosa

Silene dichotoma

Çatal nakıl

Silene baccifera

Silene baccifera

Kara nakıl

Silene bellidifolia

Silene bellidifolia

Tüylü nakıl

Silene viridiflora

Silene viridiflora

Yuğuşyüreği

Silene gallica

Silene gallica

Çatal nakıl

Silene nocturna

Kara nakıl