Silene latifolia subsp. alba (Gıcime)

derleyen:

Tanımı

40 ila 80 cm büyüyebilir. Genç bitkiler tabanda rozet oluşturur, buradaki yapraklar oval ila mızraksı, 4 ila 10 cm uzunluğundadır. Yaşlı örneklerde yapraklar karşıklı dizilişlidir. Çiçekler kümeler halinde gövdelerin üzerinde görülür, 2,5 ila 3 cm çapındadırlar. Çanak hayli belirgindir, taç yaprak sayısı beştir ve beyaz renklidirler, her bir taç yaprak derince çentiklidir. Bitkinin tamamı yoğun bir biçimde tüylüdür. Zengin ve geçirgen toprağı, güneşli bölgeleri tercih eder. Gövde dik ve dallıdır. 10 adet ercik görülür. Çiçeklerin zayıf bir kokusu vardır. Taban yaprakları saplı, üst yapraklar sapsızdır. Meyve sarımsı kahverengi renginde ve eliptiktir. Tohumlar temmuz ve ekim aylarında olgunlaşır. Bitki oldukça uzun bir süre çiçekli görülebilir. Güneşli bölgeleri ve nemli toprakları tercih eder.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa, batı Asya ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Ormanlık alanlar, tarla sınırları, yamaç ve çalılıklarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açar. 200 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde gıcıgıcı, ballıca, gıcı, gıcık ve gıcime adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adını Satir Silenus’tan almıştır. Satirlerin yarı keçi yarı insan formunda olmasına rağmen, Silenus daha çok at özellikleri taşır ve bu özelliği ile diğer satirlerden ayrılır. Silenus, şarap tanrısı Dionysos’un öğretmenidir. Cinse ait türlerin büyük bölümünde viskozite görülür ve bu nedenle doğrudan şarap tanrısı ile bir bağ kurulduğu düşünülmektedir. Ayrıca Silenus’un orman tanrısı olması ve Silene türlerinin genellikle ormanlık alanlarda görülmesi nedeniyle bir bağ kurulmuş olması da mümkündür. Türkçe yaygın adı olan nakıl kelimesi Anadolu’da dal üzerine dizilmiş kiraz meyveleri için kullanılır. Bazı Silene türlerinin çiçekleri bu alegoriye izin verir biçimdedir. Aynı kelime Arapçada hurma ağacı anlamını verir. Tür adı Latince geniş yapraklı anlamına gelir. Türün cins özelinde yapraklarının ayırt ediciliğine işaret eder. Alttür adı ise Latince beyaz anlamına gelir ve taç yapraklarının saf beyaz rengini vurgular. Bitkinin Türkçe adlarının büyük bölümü, kuru çiçeklerinin rüzgarda hışırdamasına işaret eder.

Gıda

Pişirilerek tüketilebilir.

Tıp

Kökünün sıcak suda kaynatılması ile elde edilen sabun giysileri temizlemek için kullanılır.

Fotoğrafları