Senna alexandrina (Sinameki)

derleyen:

cins:
Tanımı

Yarım ila 2 metre arası boylanabilen bir çalıdır. Gövde dik, dallı ve soluk yeşil renklidir. Yapraklar beş çift halinde dizilidir. Yaprakçıklar 5 ila 9 arası çift halindedir. Bunlar 1 ila 4 cm uzunluğunda, 3,5 ila 10 mm genişliğinde, derimsi, mızraksı ila yumurtamsı ve uçları sivridir. Çiçek kurulu uçta ya da koltuklardadır ve 15 cm uzunluğa erişebilir. Çiçek sapı 3 ila 4 cm uzunluğundadır. Çanak yapraklar beş adet, uzunlukları neredeyse aynı, 1 ila 1,3 cm uzunluğunda, 6 ila 8 mm genişliğinde, kaşıksı ya da kupa biçimli ve açık sarı renklidir. Taç yapraklar 5 adet, uzunlukları neredeyse aynı, 1,4 ila 1,7 cm uzunluğunda, 7 ila 10 mm genişliğinde, ters yumurtamsı, kısaca pençeli, koyu sarı renklidir ve damarlar çiçek kuruyunca belirgin hale gelir. 10 adet ercik görülür. Yumurtalık yoğun biçimde tüylüdür. Meyve 4 ila 5 cm uzunluğundadır ve 4 ila 10 arası tohum taşır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Mısır ve Sudan’da yayılış gösterir ancak tıbbi değeri nedeniyle erken dönemde eski dünyanın büyük bölümünde bilinmiş ve kullanılmıştır. [Harita, Sinonim, Herbaryum] Bahçeler, yol kenarı ve parklarda görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 500 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Etimoloji

Cins adı Arapça parlak anlamına gelir. Cinsin çiçekleri sıklıkla kına (Lawsonia inermis) ile karıştırılarak kınanın renginin daha parlak olması sağlanırdı. Tür adı Latince İskenderiye anlamına gelir. Tür, Mısır’da yetiştirilmesi ve İskenderiye limanında diğer bölgelere ihraç edilmesi nedeniyle İskenderiye sinamekisi olarak bilinirdi. Ancak Ortaçağ’dan itibaren Mekke şehri ile anılmaya başlanmıştır: Senâ-yi mekkî. Dilimizdeki sinameki adı da bu terkipten bozmadır.

Türkçe adları

Dilimizde sinameki adı ile bilinmektedir.

Tıp

Yapraklarından elde edilen çay laksatif olarak kullanılır.

Fotoğrafları
© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.