Tanımı
5 ila 30 cm büyüyebilir. Yaprakları baklagillerin karakteristik yaprak yapısına benzemez, ters mızraksı, 3 ila 10 cm uzunluğunda ve basittir. Çiçek kurulu sapı 3 ila 13 cm uzunluğundadır. Çiçekleri erselik ve küçüktür. Kapsüllerindeki tüylerin durumu nedeniyle dikenli tırtıl olarak anılır. Tohumlar son donlardan sonra doğrudan dışarı ekilebilir. Bunlar iki haftada çimlenir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yol kenarı, kayalık yamaçlar ve tarlalarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde koyundücüğü adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca akrep kuyruğu anlamına gelir. Cinsin meyve yapısına işaret eder. Tür adı Latince sivri uçlarla kaplı anlamına gelir. Türün meyvesindeki belirgin sivri çıkıntılara işaret eder.
Türk Uygarlığındaki yeri
Zenb el-‘akrab (ذنب العقرب), bitkilerin Antik Yunancadaki karşılığı olan skorpioeides (σκορπιοειδές)’in tercümesi ile elde edilmiştir. Bitkiler için metinlerimizde kullanılan akrep kuyruğu adı da aynı kökene sahiptir. İki bitki (diğeri Coronilla scorpioides) morfolojik olarak yakındır ve her ikisinin de meyvelerini akrep kuyruğuna benzetmek mümkündür. Bu nedenle bu madde için iki taksonu da önerdik. Dioscorides, akrep sokması vakalarında kullandılığını aktarmıştır. Bitkinin meyveleri akrep kuyruğunu andırmaktadır, bu nedenle akrep sokmalarına karşı iyi geleceği düşünülmüştür.
Bu maddeye Coronilla scorpioides taksonu da dâhildir. © Doğan, Hüseyin (2023). Anadolu Türk Uygarlığında Bitkiler (XIII-XV. yy.) Yayımlanmamış Doktora tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, s.727.
Tarihi
Yaprak ve meyveleri akrep kuyruğunu andıran bir bitkidir. Akrep sokmalarında başvurulur. DI 4-192.
Scorpio adını meyvelerinin akrep kuyruğuna benzemesi nedeniyle almıştır ve adını aldığı hayvanın sokmalarına faydalıdır. PL 22-17.
Gıda
Nadiren de olsa salatalarda kullanılır. Meyveleri çiğ ya da pişirilerek tüketilir.
Fotoğrafları
