Özet
Scleranthus perennis subsp. dichotomus (Çatal kınavel) genelde orman sınırlarında görülen ve bahar ortasından yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Scleranthus perennis subsp. dichotomus (Çatal kınavel) genellikle 5 ila 15 cm büyüyebilen çok ya da zaman zaman iki yıllık bir bitkidir. Beyaz çiçekler 2 ila 5 mm büyüklüğündedir. Gövde tabandan dallı, dik ila yatık ve genellikle mor renklidir. Yapraklar 13 mm uzunluğunda, karşılıklı dizilişli, şeritsi ve sapsızdır. Çiçek kurulu gevşek ya da görece sıkıdır. Çiçekler yeşilimsi ila beyaz renklidir. 10 adet ercik mevcuttur. Taç yaprak bulunmaz. Çanak yeşil renkli ve beş lobludur. Kapsül zarsıdır. Tohumlar merceksi ve pürüzsüzdür. Kendi kendine tozlanabilir. Ekonomik değeri olan Leh koşineal böceğinin beslenmesinde kullanılmaktadır.
Anahtar
Aç
1. Kompakt, sıklıkla yığınsı, sürünücü ya da yükselici 2-10(-18) cm uzunluğunda gövdeli, düğümlerarası en çok 10(-14) mm, genellikle mor değil; çiçekler meyve zamanı 3-4,7 mm subsp. marginatum
1. Daha sağlam ve uzatılmış, yükselici ila dik 10-25 cm uzunluğunda gövdeli, en uzun düğümlerarası 10-25 mm, genellikle belirgin biçimde koyu mor, çiçekler meyve zamanı 3,8-5 mm subsp. dichotomus
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Taşlık bölgeler ve ormanlık alanlarda görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Kandıra ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde çatal kınavel adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca sert çiçekli anlamına gelir ve bu bağlamda çiçek örtüsünün dokusuna işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan kınavel kelimesi cinsin önceki adı olan Knavel’den türetilmiş gibi gözükmektedir. Knavel kelimesi, küçük farklarla da olsa cinsin Avrupa dillerindeki yaygın adıdır. Tür adı Latince çok yıllık anlamına gelir, açık bir şekilde türün yaşam döngüsüne işaret eder ve Scleranthus annuus türünden ayırt etmek için tercih edilmiştir. Bitki zaman zaman tek ya da iki yıllık yaşam döngüsüne de sahip olabilmektedir.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın