Scabiosa atropurpurea subsp. maritima (Şeytan otu)

Tanımı

Bazı kaynaklarda Sixalix atropurpurea olarak geçer. 20 ila 90 cm kadar büyüyebilir. Alt yapraklar saplı, dikdörtgensi ila lirsi, kenarları düz, dişli ya da derin teleksi; üst yapraklar sapsızdır. Çiçek başları 1,5 ila 2 cm çapındadır. Taç yapraklar genellikle lavanta, pembe ya da beyazımsı renklidir. Uzun çiçek sapı üzerinde çok sayıda çiçek görülür. Kumlu toprakları sever. Uzun ve gri ercikler görülür. Çiçekler beyaz, sarı, pembe, mavi ve mor olabilir. Uzun ve dik gövdelere sahiptir. Tohumdan yetiştirmek kolaydır ve uzun süre çiçekli kalır. Tohumlar Bahar mevsiminde mart ve nisan; güz aylarında eylül ve ekim arası ekilebilir. Tohumdan sonra yetmiş seksen gün arasında çiçekler görülür. Çiçek başları koparıldığında yeni tomurcuklar çıkar. Vazo ömrü sekiz ila on gün arasındadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Kayalık yamaçlar, yol kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mayıs ve ekim ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde şeytan otu ve mor uyuzotu adı ile bilinmektedir.

Tıp

17. yüzyılda Nicholas Culpepper, yaraları iyileştirmek, boğaz şişkinliği, yılan ısırığı ve veba için kökünü bir merhem olarak kullanmıştır. Antioksidan ve hepatoprotektif etkileri vardır. Kuzey Peru’da bronşit için oral ya da nefes yoluyla antibakteriyel olarak kullanılır. Katalonya’da çay ya da oral yolla idrar söktürücü olarak kullanılır. Tümör meydana gelmesini engelleyen ve tümörün büyümesine engel olan özellikleri tespit edilmiştir.

Etimoloji

Cins adı Latince uyuz için anlamına gelir. Cinsin geleneksel olarak uyuz tedavisinde kullanılmasına işaret eder. Tür adı Latince koyu mor anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder. Alttür adı Latince denizde anlamına gelir ancak tür deniz seviyesinden yukarılarda da görülür.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.