Karga sabunu
Anahtar kelimeler: Nadir bitki.
Dolaşım
Bitkiler › Karanfil takımı › Karanfilgiller › Sabunotu › Kargasabunu
Dağılımı
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ve Kafkasya’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
25 ila 70 cm büyüyebilir. Gövde dik, az dallı ya da dalsızdır. Alt yapraklar kaşıksıdır. Gövde yaprakları yumurtamsı eliptik, tepede sivri, kısaca saplı, 7 cm uzunluğunda ve 3,5 cm genişliğindedir. Çiçeklenme kompakt salkımdır. Saplar 1 mm uzunluğundadır. Çanak dar, dikdörtgensi silindirik, 18 ila 25 mm uzunluğunda, tırtıkları 2 ila 3 mm uzunluğunda ve mızraksı sipsivridir. Taç yapraklar şeritsi, iki parçalı, 20 ila 27 mm uzunluğunda, koyu pembe ya da mor renklidir.
Gözlem
Kayalık yamaçlar ve orman açıklıklarında görülür. Nadir bir türdür. Başiskele ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Kargasabunu.
Çiçek zamanı
Mayıs-Temmuz ayları.
Yükseklik
800-1600 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Latince “sabun” anlamına gelir. Cinsin temizleyici özelliğine işaret eder. Özellikle Saponaria officinalis türünün yapraklarından üretilen sabun hassas/antika tekstil ürünlerini temizlemek için kullanılır. Türkçe adı olan “sabunotu”, Antik Yunanca “sapon” (σᾱ́πων) kökenlidir. Tür adı Latince “yapışkan” anlamına gelir. Türün salgılı tüylerine işaret eder. Özgün tanımda bu “calycibus cylindricis glanduloso hispidis” ve “caulis pilis patulis glanduliferis” olarak belirtilmiştir.
Fotoğrafları
Literatür
Flora Taurico-Caucasica 1: 322 1808. M.Bieb.
Bu bitkiyi geçen hafta ilk kez gördüm, zehirli olabileceğini düşünüp, dokunduktan sonra ellerimi yıkadım. Daha sonra plantsnap uygulamasından adının karga sabunu olduğunu öğrendik ve sabun yapılan, temizlik için kullanılan bir bitki olduğunu görünce, gülüştük. Endemik gibi duran, tehlikeli ve çekici bir görüntüsü var. Çiçeklerine dokunduğunuzda (çiçekleri oldukça tüylü), elinize bulaşan yapışkan bir şey varmış gibi bir his bırakıyor ama aslında yapışan hiçbir şey yok. Bu çok ilginç geldi. Çiçeklerini suda hızlıca çırptığınızda, sabun köpüğü gibi köpükler oluşuyor.
Gözlem notlarınızı paylaştığınız için teşekkür ederim. Tahkiye yeteneğiniz iyi, bu türden gözlemlerinizi yayımlamanızı öneririm.