Salvia forskaehlei (Dolmayaprağı)

derleyen:

Tanımı

15 ila 120 cm kadar büyüyebilir. Gövde dik, basit ya da dallı, alt bölümde salgılı ya da salgısız, üst bölümde yoğun salgılı tüylüdür. Yapraklar basit ya da lirsi, genişçe yumurtamsı, yüreksi, boyut itibariyle hayli değişken, 5 ila 30 cm uzunluğunda ve 3 ila 23 cm genişliğindedir. Yaprak sapı 10 cm uzunluğundadır. Halkalar 2 ila 8 çiçekli ve birbirlerine uzaktır. Tüylü yapraklar bahar aylarında maydanoz yeşili, yazın koyu yeşil olur. Çiçek kıvrımları az ve yaygın aralıklıdır, iki dudaklı mor mavi çiçeklerde beyaz çizgiler ve alt dudakta sarı lekeler görülür. Yapraklar tüylüdür. Kurak şartları tolere edebilir. Çok uzun süre çiçekli kalır. Bazı kaynaklarda Salvia forsskaolei, Salvia forskohlei, Salvia forsskaolii ya da Salvia forskaohlei olarak geçmektedir. Tamamı Forsskål kelimesinin Latinize edilmesi ile ilgilidir. Bırahte 8 mm uzunluğunda ve 6 mm genişliğinde, yumurtamsıdır ve ikincil bırahte mevcuttur. Çiçek sapı 2 ila 5 mm uzunluğundadır. Çanak yumurtamsı çan biçiminde ve 10 mm uzunluğundadır. Taç menekşe mavi renkli, orta bölümü beyaz ya da sarı lekelidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Karadeniz’e kıyısı olan bölgelerde yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Orman açıklıkları, çayırlar ve yol kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde adaçayı, şalba, dolma yaprağı ve müsellim adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince iyileştirici anlamına gelir. Cins tıbbi özelliklerine işaret eder. Tür 11 Ocak 1732 – 11 Temmuz 1763 tarihleri arasında yaşamış İsveçli doğa bilimci Peter Forsskål‘a adanmıştır. Türü tanımlayan Linnaeus’un öğrencisidir ve çok erken yaşta, bitki gezisinde iken hayatını kaybetmiştir.

Gıda

Taban yaprakları dolma yapımında kullanılmaktadır.

Fotoğrafları