Salvia (Adaçayı)

Özet

Salvia (Adaçayı) biberiye ve adaçayı gibi meşhur tıbbi bitkilerin yanı sıra bir dizi süs bitkisini de barındıran kalabalık bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Lamiales

Ballıbaba takımı

Lamiaceae

Ballıbabagiller

Tanımı

Salvia (Adaçayı) otsu, odunsu ya da çalı formunda olan çok yıllık bitkilerden oluşan bir cinstir. Nadiren tek ya da iki yıllık olup genellikle güçlü aromatiktirler. Gövdeler dik ya da yatık, salgılı ya da salgısız tüylü ya da tüysüzdür. Yapraklar bölünmemiş, lirsi ya da derin teleksidir. Çiçek durumu terminal ve/veya koltuklarda, yakın ya da ırak 1 ila çok sayıda çiçekli çiçek halkalarında oluşan sıklıkla bileşik salkım, başak ya da tirsus halindedir. Bırahteler belirgin değil ya da büyük ve zaman zaman renkli, dökülücü ya da kalıcı ve nadiren dikenciklidir. Çanak üç ila beş loblu, iki dudaklı, lobları nadiren dikenli, tüp silindirik ila çansı, 9 ila 15 adet damarlı ve sıklıkla genişleyicidir.

Taç güçlü biçimde iki dudaklı, dört ya da beş loblu, beyaz, mavi, sarı, kırmızı, pembe ya da menekşe renkli, arkadaki dudak sıklıkla daha uzun, güçlü biçimde oraksı ila neredeyse düz, düz ya da derin girintili uçlu ve öndeki dudağın merkez lobu sıklıkla geniştir. Erciklerin iki adedi verimli ve iplikçikler genellikle kısadır. Tepecik loblarının uzunlukları çoğunlukla eşit değildir. Disk dört loblu ve öndeki lob sıklıkla daha büyüktür. Fındıkçıklar üç köşeli, yumurtamsı ila neredeyse dairesel ve musilajlı ya da musilajsızdır. Cins dünyanın büyük bölümünde yayılış göstermektedir. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Latince iyileştirici anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin tıbbi özelliklerine işaret eder.

Tarihi

Bitki itibarı simgeler. Coğrafyacı Strabo’ya göre bir bahçede olması gereken ilk bitki adaçayıdır. Mitolojiye göre, Europa’nın kardeşi ve Semele’nin babası olan Fenikeli kral Kadmos, adaçayının özelliklerini ilk keşfedendir. Bu doğrultuda Antik Yunan’da Zeus, Antik Roma’da ise Jüpiter’in kutsal bitkisi olmuştur.

Kocaeli’ndeki türler

Salvia microphylla

Salvia microphylla

Süs adaçayı

Salvia virgata

Salvia virgata

Fatmanaotu

Salvia forskaehlei

Salvia forskaehlei

Dolmayaprağı

Salvia viridis

Salvia viridis

Zarif şalba

Salvia verbenaca

Salvia verbenaca

Elmakekiği

Salvia glutinosa

Salvia glutinosa

Yapışkan adaçayı

Salvia sclarea

Salvia sclarea

Paskulak

Salvia aethiopis

Salvia aethiopis

Habeş adaçayı

Salvia officinalis

Salvia officinalis

Adaçayı