Salicornia europaea (Deniz börülcesi)

derleyen:

Tanımı

10 ila 45 cm büyüyebilen dik ya da yatık bir bitkidir. Gövde dik, dallı ya da dalsız, etli, yeşil, sarı-yeşil ila kırmızı renklerde olabilir. Güz aylarında koyu kırmızı renge döner. Yapraklar gelişmemiş, 1,5 mm uzunluğunda, kenarları zarsı ve tepesi sivridir. Çiçek kurulu kısaca saplı, başak benzeri, 1 ila 5 cm uzunluğundadır. Çiçekler koltuklardadır ve bırahte başına 3 adettir. Tohumlar silindirik yumurtamsıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa kıtasının deniz kıyıları boyunca yayılış göstermektedir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Deniz kenarında görülür. Yalova istikametine doğru İzmit körfezi boyunca gözlemlenmiştir. Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 50 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde deniz börülcesi, geren otu, kara koruğu ve kurşun otu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince tuz boynuzu anlamına gelir. Bitkilerin tuzcul alanlarda görülmesine ve görünümlerinin boynuzu andırmasına işaret eder. Türkçe adı olarak kabul edilen geren ayrıca Sarcopoterium spinosum türünün de adıdır. Kelimenin Türkçe kökenli olduğu düşünülmektedir. Tür adı Latince Avrupalı anlamına gelir. Türün doğal yayılış alanına işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Europae litoribus maritimis” olarak belirtilmiştir.

Gıda

Çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Çeşitli deniz ürünlerine eklenerek tuz eklenmeden zeytinyağı ile pişirilir. Güneşli bölgeleri ve nemli ya da kuru toprakları tercih eder. Genç sürgünler çorbalara eklenir. Tuzlu tadı nedeniyle çiğ olarak atıştırmalık olarak kullanılır. Yine genç sürgünler turşu yapımında kullanılır. Tohumlar protein açısından zengindir ve yemek yapımında kullanılan bir yağ elde edilir. Ağustos ayından önce toplanmaması önerilir.

Tıp

Guatr hastalığına iyi gelir. İdrar söktürücü ve kuvvet vericidir. Bağışıklık sistemini destekler, taş düşürücüdür, kemik koruyucudur ve kan şekerini düzenleyicidir.

Bilgi

Külleri cam ve sabun yapımında kullanılır.

Fotoğrafları