Salicornia europaea (Deniz börülcesi)

Özet

Salicornia europaea (Deniz börülcesi) deniz kenarında görülen ve özellikle Akdeniz ülkelerinin mutfaklarında kullanılan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Salicornia europaea (Deniz börülcesi) 10 ila 45 cm büyüyebilen dik ya da yatık bir bitkidir. Gövde dik, dallı ya da dalsız, etli, yeşil, sarı-yeşil ila kırmızı renklerde olabilir. Güz aylarında koyu kırmızı renge döner. Yapraklar gelişmemiş, 1,5 mm uzunluğunda, kenarları zarsı ve tepesi sivridir. Çiçek kurulu kısaca saplı, başak benzeri, 1 ila 5 cm uzunluğundadır. Çiçekler koltuklardadır ve bırahte başına 3 adettir. Tohumlar silindirik yumurtamsıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa kıtasının deniz kıyıları boyunca yayılış göstermektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Deniz kenarında görülen bitki umumiyetle temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 50 metreye kadar olan rakımlarda Yalova istikametine doğru İzmit körfezi boyunca gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde deniz börülcesi, geren otu, kara koruğu ve kurşun otu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince tuz boynuzu anlamına gelir, bu bağlamda bitkilerin tuzcul alanlarda görülmesine ve görünümlerinin boynuzu andırmasına işaret eder. Türkçe adı olarak kabul edilen geren ayrıca Sarcopoterium spinosum türünün de adıdır. Kelimenin Türkçe kökenli olduğu düşünülmektedir. Tür adı Latince Avrupalı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün doğal yayılış alanına işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Europae litoribus maritimis” olarak belirtilmiştir.

Gıda

Çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Çeşitli deniz ürünlerine eklenerek tuz eklenmeden zeytinyağı ile pişirilmektedir. Güneşli bölgeleri ve nemli ya da kuru toprakları tercih eder. Genç sürgünler çorbalara eklenmekte, ayrıca turşu olarak yenilmektedir. Tuzlu tadı nedeniyle çiğ olarak atıştırmalık olarak da kullanılmıştır. Tohumlar protein açısından zengindir ve yemek yapımında kullanılan bir yağ elde edilmektedir. Ağustos ayından önce toplanmaması önerilmiştir.

Tıp

Guatr hastalığına iyi gelir. İdrar söktürücü ve kuvvet vericidir. Bağışıklık sistemini destekler, taş düşürücüdür, kemik koruyucudur ve kan şekerini düzenleyicidir.

Bilgi

Külleri cam ve sabun yapımında kullanılmıştır.

Fotoğrafları