Özet
Rumex tuberosus (Kuzukıkırdağı) genelde çalılık alanlarda görülen ve bahar ortasından yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Rumex tuberosus (Kuzukıkırdağı) genellikle 10 ila 80 cm büyüyebilen bir bitkidir. Kökler yumruludur. Gövde dik ya da yükselen biçimdedir. Alt yapraklar ok başlı, sivri ya da küt, gövde yaprakları ok başlı ve genellikle sivridir. İç çiçek örtüsü bölümleri yüreksi ya da dairesel ve 3 ila 8 mm çapında, fındıktan çok daha büyüktür. Dış çiçek örtüsü bölümleri meyve zamanı kıvrıktır. Genellikle iki evciklidir, erkek ve dişi çiçekler ayrı bitkilerde görülür.
Anahtar
Aç
1. Gövde çok sayıda, kısa, yükselici; taban yaprakları küt uçlu subsp. creticus
1. Gövde genellikle tek adet, uzun, dik; taban yaprakları genellikle sivri uçlu
2. Çiçek durumu kasılmış; iç çiçek örtüsü bölümleri yaklaşık 8 mm genişliğinde subsp. contractus
2. Çiçek durumu kasılmış değil; iç çiçek örtüsü bölümleri 3-5 mm genişliğinde
3. Çiçek durumu dalları dik biçimde kıvrılır ve bunlar dalsızdır subsp. tuberosus
3. Çiçek durumu dalları düz, yayılıcı ve bunlar dallıdır subsp. horizontalis
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ve Batı Asya’da yayılış gösterir. [Harita, Alt türler, Sinonimler] Yol kenarı, ormanlık alanlarda ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde kuzukıkırdağı adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince kuzukulağı anlamına gelir. Muhtemelen Latince emmek anlamına gelen “rumo” kelimesinden türemiştir. Yaprakları emilerek susuzluk giderici olarak kullanılır. Cinsin Türkçe adı olan labadanın Theophrastus’un Rumex patientia’yı tanımlamak için kullandığı lapathos (λάπαθος) kelimesinden gelmesi muhtemeldir. Tür adı Latince yumrulu anlamına gelir ve açık bir şekilde türün köklerinin yumrulu olmasına işaret eder. İkili adlandırmadan önceki adları “Acetosa tuberosa radice” ve “Oxalis tuberosa”dır.
Gıda
Salata yapımında kullanılmıştır. Ayrıca yüksek oranda oksalik asit içerir.
Dikkat
Yüksek oranda tüketilmesinin kalsiyum gibi birçok mineralin eksikliğine neden olabileceği rapor edilmiştir. Romatizma, artrit, gut, böbrek taşı veya aşırı asitlik eğilimi olanlar uzak durmalıdır.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın