Rumex acetosella (Kuzukulağı)

derleyen:

Tanımı

15 ila 50 cm büyüyebilir. Gövde dik ve kırmızıdır. Yapraklar 3 cm uzunluğunda, yeşil, tüysüz ve ok başı biçimindedir. Çiçekler pembe renklidir. Agresif rizomları vasıtasıyla yayılır. Dişi çiçekler bordo, erkek çiçekler sarımsı yeşil renklidir. Tohumlar haziran ve eylül aylarında olgunlaşır. Tohumlar bahar ya da güz aylarında doğrudan dışarı ekilebilir. Çiçekler iki evciklidir. Meyve kahverengi ve parlaktır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrasya’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve çalılıklarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde kuzukulağı, ebenekşisi, eğşimene, ekşice, ekşikulak, ekşilik, ekşimcik, ekşimelek, ekşimen, ekşimenek, ekşimik, oğlakkulağı, şeytankulağı, turşu otu, keçi sakalı ve keçeotu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince kuzukulağı anlamına gelir. Muhtemelen Latince emmek anlamına gelen “rumo” kelimesinden türemiştir. Yaprakları emilerek susuzluk giderici olarak kullanılır. Cinsin Türkçe adı olan labadanın Theophrastus’un Rumex patientia’yı tanımlamak için kullandığı lapathos (λάπαθος) kelimesinden gelmesi muhtemeldir. Tür adı Latince küçük kuzukulağı anlamına gelir. Türün Rumex acetosa (Kişlek) ile benzerliğine işaret eder. İkili adlandırmadan önce bitkinin adlarından biri de “Acetosa minor erecta, lobis multifidis”tir.

Gıda

Yapraklar oksalik asit içerir ve çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Ekşi tadı nedeniyle salatalara eklenir. Yine yaprakları çorbalarda kullanılır. Tohumları da tüketilebilir. Tohumlar kuşlar, yeşil bölgeleri otçul hayvanlar tarafından tüketilir.

Tıp

Çıban tedavisinde kullanılır. Yapraklarından elde edilen su diüretikir. Yaprak suyu idrar ve böbrek hastalıklarının tedavisinde yararlıdır. Mide ve bağırsak sorunlarında etkilidir. Taze bitki terletici ve idrar söktürücüdür. Suyu böbrek sorunlarında faydalıdır. Köklerinden elde edilen çay ishal ve aşırı adet kanamasını vakalarında kullanılır.

Dikkat

Bilgi

Köklerinden kahverengi ve gri boya elde edilir.

Fotoğrafları


Yorumlar

  1. Ertan Seçkin avatarı
    Ertan Seçkin

    Fotoğrafları, düzeni ve bilgileriyle çok başarılı bulduğum çalışmalarınızdan geniş bir şekilde yararlanıyorum.
    Bendeki kaynağa göre Rumex acetosella etimolojisinde tür adı acetosella, hafif ekşi yapraklı anlamında, Oxalis acetosella daki gibi.
    Saygılarımla. Dr. Ertan Seçkin

  2. Güzel sözleriniz için çok teşekkür ederim Ertan Bey. Evet haklısınız ‘ekşi’ anlamını da veriyor. Aynı zamanda Latince’de ‘acētōsus’ kelimesi kuzukulağı anlamına da geliyor. Sonuna gelen ‘-ellus’ takısı da ismi küçültüyor ve böylece ‘küçük kuzukulağı’ anlamı çıkıyor. Saygılarımla.

Görüşünüzü Yazın