Rudbeckia hirta (Güneş şapkası)

Tanımı

Tek, iki ya da çok yıllık bir bitkidir. 30 ila 100 cm büyüyebilir. Gövde kıllı, sağlam yapılı ve dallıdır. Yapraklar çoğunlukla tabanda, eliptik, mızraksı ya da yumurtamsı, almaşlı dizilişli, kaba tüylü ve 10 ila 18 cm uzunluğundadır. Çiçekler 10 cm çapındadır. Dilsi çiçekler sarı, disk çiçekleri kahverengi ya da siyah renklidir. Filariler 3 cm uzunluğundadır. Çiçek tablası yarı küresel ila ovaldir. Dilsi çiçekler 8 ila 16 arası sayıdadır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak kuzey Amerika kıtasında yayılış gösterir ancak süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. [Harita, Sinonimler] Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve bahçelerde görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Temmuz ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Tıp

Sindirim sistemine faydalıdır. Lif oranı yüksek, idrar söktürücü ve kabızlık gidericidir. Frengi tedavisinde köklerinden faydalanılır. Tohumları spazm çözücü ve uyarıcıdır. Güçlü bir yatıştırıcıdır. Tohumları demlenerek terletici olarak kullanılır.

Etimoloji

Cins İsveçli bitki bilimciler Olaus Rudbeck (13 Eylül 1630 – 12 Aralık 1702) ve Olof Rudbeck‘a (15 Mart 1660 – 23 Mart 1740) adanmıştır. Carolus Linnaeus, çalışmalarına sağladıkları finansal destek nedeniyle kardeşleri böyle onurlandırmıştır. Tür adı Latince tüylü anlamına gelir. Türün yapraklarının kaba tüylerle kaplı olmasına işaret eder.

Türkçe adları

Dilimizde güneş şapkası adı ile bilinmektedir.

Bilgi

Çiçeklerinden sarı boya elde edilir.

Dikkat

Kedi, koyun ve inekler için zehirlidir.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.