Site icon Kocaeli Bitkileri

Rubus creticus (Böğürtlen)

Rubus creticus

Rubus creticus: 02/08/2016; Kocaeli Kent Ormanı; 354 m.; ormanlık. © Hüseyin Cahid Doğan

Tanımı

Halihazırda bazı kaynaklarda Rubus sanctus adı ile geçmektedir. 1 ila 2 metre büyüyebilir. Sürgünler kemerli, uçlarından köklenmiş, açılı ve oluklu, tozumsu salgılı, genellikle ağarmış havlı; sağlam, düz, üçgensi tabanlı, dik ya da kıvrık dikenlidir. Çiçekli sürgünler de buna benzer ancak daha yoğun tüylü ve küçük dikenlidir. Yapraklar 5 yaprakçıklı ayaksı ya da üçlü, soluk renkli, üst yüzeyi tüysüz ya da yıldızsı havlı, alt yüzeyi beyaz kaba tüylüdür. Yaprakçıklar 1 ila 2 dişli, yanal olanları kısaca saplı, tepede olanı 2,5 ila 10 cm uzunluğunda, ters yumurtamsı ila dairesel, yuvarlak ila çok kısa ve genişçe sipsivri, genellikle 6 cm’den daha kısadır. Kulakçık şeritsi ipliksidir. Bileşik salkım uzun ve genellikle gevşek, gösterişli, bazen alt tarafta yapraksı, çok çiçekli, 10 ila 25 cm uzunluğundadır. Çanak yaprak yumurtamsı dikdörtgensi, tepede sivri, kaba tüylü ve geriye dönüktür. Taç yaprak normalde pembe renkli, ters yumurtamsı ila neredeyse dairesel ve 8 ila 13 mm uzunluğundadır. İplikçik boyuncuğa eşit ya da ondan daha kısa ve pembe renklidir. Meyvecikler siyah renklidir.

Gözlem bilgileri

Doğal olarak Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Dere kenarı, ormanlık alanlar ve çalılıklarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde mora dikeni, dikenbaşı, diken, mora, böğürtlen, börtlen ve böğürtlem adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince tatlı çalı anlamına gelir. Olasılıkla proto Avrupa dillerinden çıkarılmıştır. Cinsin Türkçe adı olan böğürtlen Türkçe kökenlidir ve olasılıkla dikenli çalıları tanımlamak için kullanılmıştır. Tür adı Latince Girit anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder.

Gıda

Meyvesi tüketilir.

Tıp

Yaprakları yaralarda, meyveleri güçlenmek için, kökü üreter ve cilt bozukluklarında kullanılır. İshal, bronşit, kısırlık, akne, ayak mantarı, kanser, hemoroit, boğaz ağrısı, diyabet ve yaralarda kullanılır.

Fotoğrafları

Exit mobile version