Özet
Ribes (Bektaşiüzümü) hem yenilebilir meyveleri hem de süs bitkisi amacıyla yetiştirilen türleri barındıran bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Ribes (Bektaşiüzümü) dikenli ya da dikensiz ve genellikle yaprak dökücü çalılardan oluşan bir ailedir. Yapraklar demetsi ya da almaşlı dizilişli, elsi damarlı, basit ve genellikle elsi lobludur. Sitipüller yoktur ya da varsa yaprak sapına bitişiktir. Çiçek durumu terminal ya da koltuklarda ve genellikle salkım ya da tek haldedir. Çiçekler erselik, hipantiyum tamamen ya da kısmen yumurtalığa bitişik ve ıraksak olarak serbesttir. Çanak yapraklar genellikle 5 adet ve yakın olarak bitişiktir. Taç yapraklar genellikle 5 adet ve serbesttir. Ercikler 4 ya da 5 adet, taç yapraklarla almaşlı dizilişli, hipantiyuma içkin, serbest ya da hipantiyuma bitişiktir. Pistiller tek adet ve 2 karpellidir. Yumurtalık kısmen ya da tamamen alt durumlu ve 1 bölümlüdür. Boyuncuklar 2 adet, serbest, tepecikler 2 adet, terminal ve top başlıdır.
Meyve üzümsü formda, kalıcı çanak tarafından taçlanmış, tohumlar meyve başına 10 ila 60 adet, kahverengi ila siyah renkli, mekiksi ila dikdörtgensi ya da elipsoittir. Cins büyük oranda kuzey yarımküreye özgüdür. Yenilebilir meyveleri için yetiştirilmekte, ayrıca süs bitkisi olarak da kullanılmaktadır. Kuzey Amerika’da görülen türleri böbrek hastalıkları ile adet ve menapoz sorunlarında kullanılmıştır. Meyveleri de doğruganlık arttırıcı olarak kullanılmıştır. Pers mitolojisine göre Hürmüz, iki firenk üzümü çalısına ruh vermiş ve ilk insan çifti olan Maşya ve Maşyana bu çalılardan doğmuştur. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Farsça frenküzümü anlamına gelir. Etimolojisi açık değildir. Büyük ihtimalle Süryanice orijinlidir. Kelime ekşi olması ile bilinen Rheum rhabarbarum (ravent, ışgın) için de kullanılmaktadır.
