Rhamphospermum arvense (Hardal otu)

derleyen:

Tanımı

Bazı kaynaklarda Sinapis arvensis adı ile geçmektedir. 20 ila 80 cm büyüyebilir. Gövde dik, dallı, çizgili ve özellikle tabana doğru sert tüylerle kaplıdır. Yapraklar saplıdır ve 1 ila 4 cm uzunluğundadır. Taban yaprakları; dikdörtgensi, oval, mızraksı, lirsi, az teleksi ve dişli formlarında, 4 ila 18 cm uzunluğunda ve 2 ila 5 cm genişliğindedir. Gövde yapraklar daha kısa, kısa saplı ya da sapsızdır. Çiçek kurulu salkım halinde ve dört sarı taç yapraklıdır. Meyve silikuladır ve 3 ila 5 cm uzunluğundadır. Tohumlar pürüzsüz ve 1 ila 1,5 mm çapındadır. Tohumlar mayıs ve ağustos aylarında olgunlaşır. Gölgeli alanları tercih etmez.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak kuzey Afrika, Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Yol kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. Kandıra ilçesinde gözlemlenmiştir. Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde hardal otu, acırga, eşek turpu, manamıh, manamuh, mananık, mananik, tüppek ve yabani hardal adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Arapça hardal anlamına gelir, olasılıkla Latince aynı anlama gelen mustum kelimesinden çekilmiştir. Tür adı Latince siyah anlamına gelir. Tohumların rengine işaret eder.Cins adı Antik Yunanca gagalı tohum anlamına gelir ve cinsin tohum yapısına işaret eder. Tür adı Latince ekili alan anlamına gelir. Türün habitat tercihine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in agris Europae” olarak belirtilmiştir.

Gıda

Genç yapraklar tüketilebilir. Yaprakları salatalara eklenir. Çimlenmiş tohumları yenilebilir. Tohumu öğütülerek çeşni olarak kullanılır. Tohumlarından mutfaklık yağ elde edilir.