Özet
Rhagadiolus stellatus (Çatlak çanak) genelde ekili arazilerde görülen ve bahar aylarında çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Rhagadiolus stellatus (Çatlak çanak) genellikle 7 ila 40 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Genellikle dallı, dik ya da yayılıcı bir bitkidir. Tamamı seyrekçe tüylüdür. Yapraklar 25 ila 140 mm uzunluğunda ve 10 ila 70 mm genişliğinde, çoğunlukla dikdörtgensi ters yumurtamsıdır. Dilsi çiçekler involukrumda daha uzundur. Dıştaki kapçık yıldızsı yayık, filari 10 ila 17 mm uzunluğunda, tüysüz, kıllı havlıdır. Sorguç görülmez. Dış filariler 5, iç filariler 5 ila 8 arası sayıdadır. Meyve zamanı kancalı olurlar. Yaprakların lirsi bölünmemiş olup dişli ila kesikli olması ve filarilerin havlı ya da minikçe kısa kıllı olması ile Rhagadiolus edulis türünden ayırt edilmektedir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika kıtasına da yayılmıştır. [Harita, Sinonimler] Tarlalar, tahrip edilmiş araziler ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1500 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde çatlakçanak adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca minik çatlak anlamına gelir ve bu bağlamda filarileri çevreleyen kenar boşluklarına işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan çatlakçanak da bu yapıya işaret eder. Tür adı Latince yıldız gibi anlamına gelir ve açık bir şekilde olgun kapçıkların durumuna işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Hieracium stellatum”dur.
Gıda
Yaprakları salatalara eklenmiştir. Ayrıca sebzeli hamur işlerinde kullanılmıştır.
Tıp
Baharda toplanan yaprakları kaynatılarak sedef hastalığında etkilenen bölgelere uygulanır.
Fotoğrafları
