Ranunculus repens (Horoz ibiği)

Bitkiler › Düğünçiçeği takımı › Düğünçiçeğigiller › Düğünçiçeği › Horoz ibiği

Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Zehirli bitki.

50 cm büyüyebilir. Gövde yatıktır ve bunlar bağımsız kökler oluşturur, bu eklemlerden yeni bitkiler çıkar. Taban yaprakları bileşiktir, 4 ila 20 cm uzunluğunda saplı ve üç geniş yaprakçığa bölünür. Yaprakçıklar 1,5 ila 8 cm uzunluğundadır. Saplıdırlar ve sığca lobludurlar. Gövdenin üst bölümündeki yapraklar küçüktür ve yaprakçıklar dardır, bunlar basit ya da mızraksı olabilir. Gövde ve yapraklar tüylüdür. Çiçekler altın sarısı renginde, parlak, 2 ila 3 cm çapında, beş taç yapraklı ve çiçek gövdesi yivlidir. Taç yapraklar parlaktır ve bunlar ayna işlevi görerek bitkinin böcekler tarafından tozlanmasını sağlar. Meyveler bir kapçık kümesi halindedir ve 2,5 ila 4 mm uzunluğundadır. Üç loblu, koyu yeşil, beyaz benekli yapraklar görülür.

Bitki doğal olarak Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir. Süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde işgalci hale gelmiştir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]

Nemli bölgelerde görülür. İzmit ve Kartepe ilçelerinde gözlemlenmiştir.

Cins adı Latince küçük kurbağa anlamına gelir. Muhtemelen cinsin kurbağalar gibi sulak alanlara yakın bulunmalarına atıftır. Bitkinin antikçağdaki diğer adı batrachiondur ve bu da kurbağa otu anlamına gelir. Cinsin bazı türlerinin yaprakları da kurbağa ayaklarını andırmaktadır. Bu cinsin Türkçe adı döğün çiçeğidir. Döğün, Türkçede yakmak/yakan anlamına gelir ve cinse bağlı bazı türlerin usaresinin temas halinde cildi tahriş etmesine işaret eder. Döğün kelimesi ne zaman düğün oldu, bilmiyoruz. Tür adı Latince sürünücü anlamına gelir. Türün sitolonlarının sürünücü yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “stolonibus repentibus” olarak belirtilmiştir. Türün çok kısıtlı bir tohum üretme potansiyeli vardır ve bu bağlamda çoğalmasının sitolonlar yoluyla olması mantıklıdır.

Yapraklar pişirilerek tüketilebilir. Kök ise kurutulduktan sonra pişirilerek tüketilebilir.

Analjezik ve deriyi kızartıcıdır. Çiğnenmiş yapraklardan elde edilen lapa, yaraların, kas ağrılarının ve romatizmal ağrıların tedavisinde kullanılmıştır.

Bütün parçaları zehirlidir. Ancak kurutulduğunda zehir kaybolur. Ayrıca usaresi ciltte kabarıklıklara neden olabilir.