Kara yemiş
Anahtar kelimeler: Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Boya bitkisi.
Dolaşım
Bitkiler › Gül takımı › Gülgiller › Erik › Kara yemiş
Dağılımı
Doğal olarak batı Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
Küçük beyaz çiçekler açar. 15 metre kadar büyüyebilir. Yapraklar koyu yeşil, kısa saplı ve ovaldir. Kenarları testere dişlidir. Yapraklar ezildiğinde badem kokusu duyulur. Taç ve çanak yapraklar beş taç yapraklıdır. Meyveler siyahtır. Tohumlar eylül ayında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. -18 dereceye kadar dayanıklıdır. Budamaya karşı hayli toleranslıdır ve güzel bir gölgelik sağlar.
Gözlem
Ormanlık alanlarda, bahçe ve yol kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Kara yemiş, Karamış, Karamiş, Kattak, Laz kirazı, Laz üzümü, Taflan, Gürcü kirazı, Tanal, Tıçko.
Çiçek zamanı
Nisan-Haziran ayları.
Yükseklik
0-1600 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Latince “erik” anlamına gelir. Doğrudan erik meyvesini tanımlayan bir kelimedir. Tür adı Latince “beyaz kiraz” anlamına gelir. Büyük ihtimalle çiçek rengi ile alakalıdır.
Mutfak
Taze meyveleri yenir. Yaprakları ise gıdalara koku vermekte kullanılır.
Geleneksel tıp
Taze yapraklardan elde edilen taflan suyu, spazm çözücü ve öksürük dindirici, bulantı ve karın ağrılarını giderici olarak kullanılır. Taze meyvelerinin idrar söktürücü ve taş düşürücü etkileri vardır. Bitkinin tüm parçaları hidrojen siyanürü içerir. Bu toksin çoğunlukla yapraklarda ve tohumda bulunur ve acı tadıyla kolaylıkla saptanır. Az miktarda hidrojen siyanürün solunumu uyarması ve sindirimi iyileştirdiği saptanmıştır; ayrıca kanser tedavisinde de yararlı olduğu iddia edilmektedir. Bununla birlikte aşırı miktarda tüketimi solunum yetmezliğine hatta ölümüne neden olabilir. Sakinleştiricidir. Öksürük, boğmaca, astım, dispepsi ve hazımsızlık tedavisinde değerlidirler. Yapraklar demlenerek göz enfeksiyonlarında yıkama olarak kullanılır. Yapraklarından damıtılan suyu parfümeride kullanılır. Yaprakları bronşit, meyveleri diyabet vakalarında kullanılır. Boğaz ağrısı ve yanıklarda başvurulur.
Dioscorides: Yaprakları baş ağrısı ve mide yanması vakalarında etkilidir. Adet akışını uyarır ve idrar söktürücüdür.
Biliyor musunuz?
Çürük yaprakları sarımsak veya karanfil gibi kuvvetli kokuları giderir. Yapraklarından yeşil, meyvelerinden koyu gri bir boya elde edilir.
Fotoğrafları
Literatür
Species Plantarum 1: 474. 1753. L.