Primula vulgaris subsp. rubra (Evvel bahar)

derleyen:

Tanımı

10 ila 30 cm büyüyebilir. Yapraklar tabanda rozet oluşturur ve bunlar habitat değerlerine bağlı olarak yaz kış kalabilir. Yapraklar 5 ila 25 cm uzunluğunda ve 2 ila 6 cm genişliğinde, genellikle oldukça buruşuk, düzensiz dişli kenarlıdır. Yaprak ayası tabana doğru gittikçe daralıcı ve düzensiz dişlidir. Gövde tek, oldukça kısa ve taban yapraklarının ortasında gizlidir. Hafif kokulu çiçekler 2 ila 4 cm çapında ve kısa ince bir sap üzerindedir. Çiçekler tipik olarak pembe renklidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Karadeniz’e sınırı olan bölgelerde yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Ormanlık alanlar, dere kenarı ve makiliklerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Şubat ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde evvelbahar çiçeği, çuhaçiçeği, mart çiçeği, marul çiçeği ve yabani menekşe adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca öncü anlamına gelir. Yılın ilk çiçek açan bitkilerinden olmasına atıftır. Bitkiler Priapus ve Flora’nın kızı Paralisos’un adını taşımaktadır. Nişanlısı Melicerta’nın ölümü üzerine kederinden ölen Paralisos, anne ve babası tarafından çuha çiçeğine dönüştürülmüştür. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün cins özelinde geniş yayılış alanına işaret eder. Alttür adı ise Latince kırmızı anlamına gelir ve alttürün türden ayırt edici özelliğini vurgular.

Gıda

Genç yapraklar ve çiçekler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Yapraklar çorbalara ve salatalara eklenir. Yapraklarından çay elde edilir.

Tıp

Özellikle spazm, kramp, felç ve romatizma ağrılarını içeren rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Saponin içerir. Kökler ve çiçekli bitki yatıştırıcı, spazm çözücü, büzücü, kusturucu, yatıştırıcı ve parazit düşürücüdür. Bitkiden elde edilen merhem, cilt yaralarını tedavi etmek için kullanılır. Kökler demlenerek baş ağrısı giderici olarak kullanılır.

Fotoğrafları