Polygonum equisetiforme (Urganotu)
Tanımı
Polygonum equisetiforme (Urganotu), Madımakgiller (Polygonaceae) ailesine bağlı Madımak (Polygonum) cinsinden 30 cm ila 1 metre uzayabilen bir bitkidir. Gövde çok sayıda, dallı ve yatık ya da dik olabilir. Yapraklar dökülücü, dikdörtgensi ila şeritsidir. Bırahteler yapraklardan kısadır. Okrea alt bölümde kahverengimsidir. Çiçek örtüsü pembe ya da beyaz renklidir. Meyve parlaktır. Güneşli bölgeleri ve nemli ya da kuru toprakları tercih eder. Uygun koşullar altında yıl boyunca görülebilir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Deniz kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle haziran ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 100 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca çok boğumlu anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin çok sayıdaki eklemli yapısına işaret eder. Beri taraftan “çok tohumlu” anlamını da vermesi muhtemeldir. Cins tohum bakımından hayli üretkendir. Türkçe yaygın adı olan madımak, Ermenice (մատիտեղ) kökenlidir ve aynı şekilde Polygonum cinsinin genel adıdır. Epitet Latince Equisetum gibi anlamına gelir ve açık bir şekilde gövdelerinin Equisetum (Atkuyruğu) cinsinin andırmasına işaret eder. Gövde yapısı özgün tanımda “caule suffruticose adscendente” olarak belirtilmiştir.
Tıp
Çaya tat vermesi için kullanılmaktadır. Ayrıca evcil otçul hayvanlar tarafından sevilerek tüketilmektedir.
Antioksidan etkisine dair bulgular elde edilmiştir. Boğaz ağrısı, soğuk algınlığı ve öksürük tedavisinde kullanılmıştır.
Urganotu…
Polygonum equisetiforme, genelde deniz kıyısında yetişen ve yaz başından güz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Dilimizde urganotu adı ile bilinmektedir.
