Özet
Polygala (Sütotu) kozmopolit bir dağılışa sahip olan ve bazı türleri süs bitkisi olarak yetiştirilen kalabalık bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Polygala (Sütotu) tek ya da çok yıllık otlar ile çalılar ve ağaçlardan oluşan bir cinstir. Yapraklar saplı, genellikle almaşlı dizilişli ve basittir. Yaprak ayası kağıtsı ya da derimsi, düz kenarlı ve çıplak ya da cılız tüylüdür. Çiçek durumu tepede ya da koltuklarda salkım halindedir. Bırahte 1 ila 3 adet ve kalıcı ya da dökülücüdür. Çanak yapraklar beş adet, uzunlukları farklı, iki sıra halinde ve kalıcı ya da dökülücüdür. Dıştaki iki çanak yaprak küçük iken içteki iki tanesi taç yaprak benzeri ve büyüktür.
Taç yapraklar 3 adet, yarısının altında birleşik, beyaz, sarı ya da mor kırmızı renkli, kayıkçık kayık formunda, kukuletalı ya da miğfer biçimli olup ercikler boyuncuğu çevrelemiş ve uç sıklıkla bölünmüştür. Ercikler sekiz adet ve iplikçikler en azından tabanda birleşiktir. Yumurtalık 2 bölümlü, sıkıştırılmış, bölüm başına tek tohum taslaklı ve sarkıktır. Boyuncuk tek adet ve dik ya da kavislidir. Meyve kapsül formunda, sıkıştırılmış ve sıklıkla kanatlıdır. Tohumlar meyve başına iki adet, genellikle siyah renkli, yumurtamsı, küresel ya da kısa kamamsı ve havlı ya da çıplaktır. Cins dünyanın büyük bölümünde yayılış gösterir. Bitki inzivayı simgeler. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca çok sütlü anlamına gelir ve bu bağlamda sığırlarda süt artışını sağlamasına işaret eder. İlk defa Dioscorides tarafından kullanılmıştır.
Anahtar
Aç
1. Tek yıllık; iplikçikler 1/3 oranında birleşik 12. monspeliaca
1. Çok yıllık; iplikçikler uçta ya da yakınında birleşik
2. Üst çanak yaprak kamburlu; terminal salkımların yanı sıra koltuk salkımları da genellikle mevcuttur
3. Kapsül eşit olmayan biçimde kanatlı; başçık saplı 3. pruinosa
3. Kapsül eşit biçimde kanatlı; başçık sapsız
3. Meyvenin ikincil kabarık çizgileri tabanda yok sayılacak biçimde genişleyici ve birleşik değil
4. En alt yaprak küt uçlu; iç çanak yaprakların damarları anastomoz 1. supina
2. Üst çanak yaprak kamburlu değil; koltuk salkımları mevcut değil
5. Taç, iç taç yapraklarla eşit uzunlukta ya da daha kısa ancak dışarı çıkıntı yapmaz
6. Yeni salkımlar demet halinde değil; bırahte çiçek sapından çok kısa
7. İç çanak yapraklar 6-8 mm, kapsülden daha geniş ve damarları anastomoz 10. vulgaris
6. Yeni salkımlar demet halinde; bırahte çiçek sapına eşit ya da daha uzun
8. İnce kazık köklü, kapsül 5-6 x 4-5 mm 9. comosa
5. Taç, iç taç yapraklardan daha uzun ve belirgin biçimde dışarı çıkıntı yapar
9. Kapsül saplı; iç çanak yapraklar kapsülden daha geniş
10. Kapsül aniden kapsülden daha uzun sapa doğru daralır; iç çanak yapraklar 12-17 mm 5. major
10. Kapsül kademeli olarak kapsülden daha kısa sapa doğru daralır; iç çanak yapraklar 10-12 mm
11. Bitki yükselici ya da dik; iç çanak yapraklar taçtan çok daha kısa 6. anatolica
