Platanus (Çınar)

Platanus (Çınar) hakkında genel bilgiler.

Özet

Platanus (Çınar) doğadan genelde sulak alanların civarında görülmelerine karşın yaygın olarak peyzaj alanlarına dikilen bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Proteales

Çınar takımı

Platanaceae

Çınargiller

Tanımı

Platanus (Çınar) genellikle yaprak dökücü olan ve 30 ila 50 metre boylanabilen ağaçlardan oluşan bir cinstir. Sürgünler, yapraklar ve çiçek durumu en azından erken dönemde tüylüdür. Yapraklar elsi loblu ve almaşlı dizilişlidir. Çiçekler tek evcikli ve sarkık küresel bir baş halindedir. Erkek çiçekler 3 ila 6 adet çanak ile taç yapraklı olmakla birlikte taç yapraklar neredeyse körelmiştir. Ercikler çanak yapraklarla aynı sayıda, onlarla karşılıklı dizilişlidir ve minik çiçek örtüsünü oldukça aşmaktadırlar. Dişi çiçekler 3 ya da 4 adet çanak yapraklıdır ve taç yaprak mevcut değildir. Pistiller 3 ila 9 adet, tohum taslağı 1 ya da 2 adet, sarkık, tepecik tek adet, koyu kırmızı, uzatılmış ve belirgindir. Cins kuzey yarımküreye özgüdür. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca geniş anlamına gelir ve bu bağlamda ağacın geniş dallanmasına işaret eder. Dilimizdeki çınar kelimesi Sanskritçe cinar (चिनार) kelimesinden gelmektedir.

Tarihi

Çınar ağacı, Zeus ile Europa’nın birleştiği ağaç olarak kabul edilir ve bu nedenle kutsal addedilirdi. İzmit ilçesinin sembolüdür ve yürüyüş yolu boyunca asırlık örnekleri görülür. Bu örneklerin İzmit mutasarrıfı Selim Sırrı Paşa tarafından diktirildiği bilinmektedir. Antikçağda felsefe dersleri çınar ağacının altında verilirdi. Bunun yanında askerlerin giydiği kamuflaj giysisi tasarlanırken çınar ağacının gövdesinden ilham alınmıştır. Bitki zekayı simgeler.

Kocaeli’ndeki türler

1

Quercus cerris (Saçlı meşe) genelde bahar aylarında çiçek açan ve diğer meşe türleri ile karışık biçimde görülen bir bitkidir.

3

Quercus coccifera (Kermes meşesi) Akdeniz ülkelerinde kültürel açıdan önemli olan ve binlerce yıldır kullanılan meşhur bir bitkidir.

5

Quercus robur (Saplı meşe) binlerce yıldır tıbbi ve gıda amaçlı olarak kullanılan, ayrıca peyzajlara dikilen meşhur bir bitkidir.

7

Quercus rubra (Kızıl meşe) özellikle yapraklarını güz mevsiminde aldıkları renkler nedeniyle yaygın biçimde peyzajlara dikilen bir bitkidir.

9

Quercus ilex (Pırnal meşesi) genelde düşük rakımlarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan her dem yeşil bir meşe türüdür.

11

Quercus infectoria (Mazı meşesi) binlerce yıldır derileri işlemek ve boya elde etmek için kullanılan bir çalıdır.

13

Quercus frainetto (Macar meşesi) genelde bahar aylarında çiçek açan ve diğer meşe türleri ile karışık halde görülen bir bitkidir.

Derleyen

İzmitli, Kocaeli Üniversitesi'nde bitki tarihi üzerine çalışıyor.

Total 2156 content entries
Hakkında

Kocaeli’nde görülen bitkilerin klasik ve modern kaynaklara göre tıbbi, mutfak, ekonomik, vb. alanlardaki potansiyelinin ortaya konması amaçlanmış, ayrıca ilin bitki zenginliği fotoğraflarla desteklenerek ilgililer için bir kaynak oluşturulması gayesi güdülmüştür.