Platanthera chlorantha (Çarpık salep)

Tanımı

20 ila 60 cm büyüyebilen bir bitkidir. Tabanda 2 adet karşılıklı dizilişli yaprak bulundurur. Çiçek kurulu gevşek olup çok sayıda çiçek barındırır. Çiçekler yeşilimsi beyaz renk ve belli belirsiz kokuludur. Yanal çanak yapraklar eğikçe yumurtamsı mızraksı ve 13 mm uzunluğundadır. Sırt çanak yaprağı üçgensi yüreksi ve 8 mm uzunluk ile 8 mm genişliktedir. Taç yapraklar şeritsi mızraksıdır. Dudak koyu yeşilimsi renkli ve 11 ila 15 mm uzunluğundadır. Mahmuz ipliksi ve 40 mm uzunluğundadır.

Gözlem bilgileri

Kuzey Afrika ile Avrupa’dan İran’a kadar olan bölgede doğal olarak yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Ormanlık alanların kenarlarında ve nemli çayırlarda görülür. Kartepe, Karamürsel ve Gölcük ilçelerinde 1 ila 2 bireylik popülasyonları gözlemlenmiştir. Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde çarpık salep adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Yunanca geniş başçıklı anlamına gelir. Başçıkların orkideler içinde alışılmadık biçimde geniş olan yapısına işaret eder ki bu durum cins için ayırt edici özelliktir. Başçık, bitkilerde polenleri barındıran yapıya verilen addır. Yunanca yeşil çiçekli anlamına gelir. Çiçeklerin yeşil renge sahip olması bitkiler aleminde çok sık görülen bir durum değildir. Bununla birlikte çiçek rengi türün kesin teşhisi için yeterli değildir.

Bilgi

Polenler birbirinden aralıklı olan başçıklarda bulunur, bu tozlayıcı böceğin her iki tarafına da polen bulaşmasını sağlar. Çiçeğin belli belirsiz kokusu ise, bu kokuya gelecek böcekleri çekecek şekilde özelleşmiştir. Platanthera bifolia’nın kokusu şahin güvelerini çekerken, bu orkidenin kokusu diğer güveleri çeker. Aynı şekilde Platanthera bifolia başçıkları şahin güveleri için uygunken, bu orkideninki diğer güveler için uygundur.

Fotoğrafları