Pinus (Çam)

Tanımı

Her dem yeşil ağaçlardan oluşan bir cinstir. Dallar halka biçiminde sıralıdır. Yapraklar çift olarak kısa sürgünlerde görülür. Kozalak silindirik ila ovaldir. Tohumlar kanatlı ya da kanatsızdır. Cins kuzey yarımküreye özgüdür.

Etimoloji

Cins adı Latince reçine anlamına gelir. Cinsin reçineli yapısına işaret eder.

Tarihi

İsthmia oyunlarında birinci gelenlere çam yapraklarından oluşan taç verilirdi. Türk mitolojisinde Tanrı Ülgen yerden göğün en ucuna kadar yükselen bir çam ağacının tepesinde otururdu. Pan tarafından takip edilen Pitys, tanrılara kendisini kurtarmaları için yalvarır ve bunun sonucunda çam ağacına dönüştürülür. Çam kozalağı Asur uygarlığında kutsaldı ve tapınak süslemelerinde sıklıkla kullanılıyordu. Neptun ve Pan’ın bitkisidir.

Dioscorides 1-69: İki tür çamdan elde edilir. Kabukları büzücüdür, sıyrık, yanık ve yaralar için uygundur. Alttan dumanı tutulduğunda fetüs ve doğum sonrası kalıntıları dışarı çeker, içildiğinde ishali keser ve idrar söktürücüdür. Yaprakları öğütülerek lapa halinde çıban ve iltihaplı yaralara uygulanır. Sirke içinde ezilerek kaynatıldıktan sonra gargara yapılırsa diş ağrısını geçirir. Su ya da hidromel ile içildiğinde karaciğer hastalarına faydalıdır. Yakılarak isinden yazı mürekkebi elde edilir, ayrıca kirpik ve göz kapaklarını boyamak için kullanılır. Göz kapaklarının kenarlarının aşınması, kirpik dökülmesi ve göz yaşarmasına iyi gelir.

Fıstık çamı, pas renkli bir kabukla kaplı bir dizi küçük çekirdek içerir, doğa tohumlara yumuşak bir kabuk sağlamada özenlidir. Terentina türünün kabukları parmakla kırılabilir ve bu yüzden daha ağaçta iken kuşlar tarafından tüketilir. Sappinia’ın tohumları kabuktan daha çok yumuşak bir zarla kaplıdır ve tohumla birlikte yenir. Pityis ise pinaster’i üretir ve bu öksürük için kayda değer bir çaredir. Tohumlar bazen balda kaynatılır ve buna aquiceli denir. Isthmia oyunlarının galiplerine çam yapraklarından yapılma bir çelenk takılır. PL 15-9.

Kozalakta bulunan meyveler tek başına ya da balla alındığında öksürük ve göğüs rahatsızlıklarına iyi gelir. Kabuklu yemişler yenildiğinde ya da üzüm pekmezi ve salatalık çekirdeği ile içildiğinde idrar söktürücüdür, mesane ve böbrek etrafındaki yanma hissine iyi gelir. Semizotu suyu ile alındığında mide ağrısını giderir, sarkık vücudu canlandırır ve sıvı kaybını azaltır. Öğütülmüş ve üzüm pekmezinde kaynatılmış fıstığı inatçı öksürük ve tüberküloza iyi gelir.

Kocaeli’ndeki türler

Pinus wallichiana

Pinus wallichiana

Ağlayan çam

Pinus nigra subsp. pallasiana

Pinus nigra subsp. pallasiana

Anadolu karaçamı

Pinus brutia

Pinus brutia

Kızılçam

Pinus pinaster

Pinus pinaster

Sahil çamı

Pinus pinea

Pinus pinea

Fıstık çamı