Özet
Phoenix (Hurma) bazı türleri peyzaj alanlarına dikilen, ayrıca ülkemizde özelikle Ramazan ayında aranan bir meyve olan hurmayı içeren bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Phoenix (Hurma) ağaçlar ya da çalılardan oluşan bir cinstir. Gövdeler sürünücü ila dik, tek ya da küme halinde ve dikenlidir. Gövde eğer varsa sarmal biçimde dizili önceki yıllara ait yaprakların tabanları ile kaplıdır. Yapraklar derin teleksi, şeritsi mızraksıdır. Yaprak sapı kısa ya da uzundur. Çiçek kurulu koltuklarda, dallı ve saplıdır. Çok sayıda çiçek görülür. Erkek ve dişi çiçekler yüzeysel olarak benzerdir. Erkek çiçekler 3 çanak yapraklıdır. Taç yapraklar da üç adet, sivri ya da yuvarlak uçlu ve çanaktan daha uzundur. Ercik genellikle 6 adet, iplikçik kısa ve diktir. Meyve etli ya da lifli ve tek tohumludur. Tohumlar uzatılmış ve silindirik ya da düz-içbükeydir. Cins Afrika, Doğu Akdeniz Havzası ve Hint Okyanusuna kıyısı olan bölgelere özgüdür. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca hurma anlamına gelir. Kelime aynı zamanda Mısır mitolojisinde her defasında küllerinden yeniden doğan hayali kuşun adıdır. Bu kuş, Fars mitolojisinde simurg, Türk mitolojisinde ise tuğrul olarak bilinir. Uzun ömürlü olan kuş, ömrünün sonunda kendisini bir ağaçta ateşe verir ve sonra tekrar küllerinden yeniden doğar. Söz konusu ağacın hurma palmiyesi olduğu yönündeki inanış nedeniyle, bitkiye bu efsanevi kuşun adı verilmiştir. Kutsal ve yasak ağaç kavramı birçok kültür ve dinde mevcuttur. Bu ağaç cennettedir ve mahremdir. Örneğin İslam dininde Adem ve Havva yasak olan ağaca yaklaştıkları için cennetten uzaklaştırılmıştır. Özetle; altın meyveler veren bu ağaç anka kuşunun evidir. Bu ağacın hangi ağaç olduğu konusunda bir fikir birliği yoktur, kuzey inançlarında meşe gibi ağaçlar ön plana çıkarken, doğu inançlarında palmiye ağaçları ön plana çıkar.
Hem meşe palamutları hem de hurma meyvesi altın rengine benzer renklere sahiptir. İslam dininde Tuba olarak bilinen ağaç cennettedir ve oldukça büyük boyuttadır. Cennetteki ırmaklar bu ağacın altında çıkar ve ağacın meyveleri insanların bilmediği lezzettedir. Benzer bir inanç Yahudilikte de mevcuttur. Tanrı cennete bir ağaç dikmiş ve bu ağacın dibinden ırmaklar çağlamıştır. İncil bu ırmakların adını da sayar ki ikisi Dicle ve Fırat nehirleridir. Bu durumda cennetin Babil’in meşhur bahçeleri olacağı, ağacın da burada iklim koşullarına uygun olan bir hurma ağacı olacağı düşünüldü.
