Phaseolus vulgaris (Fasulye)

derleyen:

Tanımı

Desteksiz iken 20 ila 60 cm arasında, destekli iken 2 ila 3 metre uzunlukta olabilir. Yapraklar almaşlı dizilişli, yeşil ila mor renklidir ve bunlar 3 adet oval ve pürüzsüz kenarlı yaprakçığa ayrılır. Yaprakçıklar 6 ila 15 cm uzunluğunda ve 3 ila 11 cm genişliğindedir. Beyaz, pembe ya da mor renkli çiçekler 1 cm uzunluğundadır. Meyve 8 ila 20 cm uzunluğunda ve 1 ila 1,5 cm genişliğindedir. Meyve yeşil, sarı, siyah ya da mor renkli olup 4 ila 6 arası tohum barındırır. Tohumlar pürüzsüz, böbrek biçimli ve çok çeşitli renklerde olabilir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Amerika kıtasında yayılış gösterir ancak mutfak değeri nedeniyle günümüzde dünyanın tamamında yetiştirilmektedir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bahçeler, tarlalar ve yol kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde fasulye adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca küçük börülce anlamına gelir. Cinsin Vigna unguiculata (börülce) ile benzerliğine işaret eder. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün yaygın olarak yetiştirilmesine işaret eder.

Gıda

Meyveleri ve tohumları çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Meşhur bir mutfak sebzesidir.

Tıp

Yeşil meyveler idrar söktürücü ve kan şekeri seviyesini düşürücüdür. Diyabet tedavisinde kullanılır. Tohumlar idrar söktürücü, hipoglisemik ve hipotansiftir. Toz haline getirilerek haricen ülser tedavisinde kullanılır. Tohumlar kan kanseri tedavisinde kullanılır. Sarımsakla birlikte kaynatıldığında öksürük gidericidir. Kökü tehlikeli düzeyde narkotiktir. Homeopatide kullanılır.