Petrorhagia alpina subsp. olympica (Yayla feracesi)

Tanımı

50 cm büyüyebilir. Gövde ince, dallı, dik ve tüysüzdür. Yapraklar 12 ila 22 mm uzunluğunda ve 2 ila 2,5 mm genişliğinde, şeritsi ters mızraksıdır. Bunlar tek damarlıdır ve alttaki yapraklar genellikle daha geniştir. Bırahte şeritsidir. Çiçeklenme gevşek ve salkım halindedir. Saplar 30 mm uzunluğundadır. Çanak 2,5 ila 4 mm uzunluğunda, çan biçiminde ve 5 damarlıdır. Taç yapraklar beyaz, 3 ila 6 mm uzunluğunda, dikdörtgensi, düzdür ve çanağı aşarlar. Kapsül 5 mm uzunluğundadır. Tohumlar kahverengidir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Orman açıklıkları, alpin çayırlar ve yol kenarında görülür. Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. 300 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde yaylaferacesi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca taş kıran anlamına gelir. “Taşkıran” hayli yaygın bir ifadedir ve çoğunlukla bitkilerin idrar söktürücü etkileri ve böbrek taşı düşürme yeteneklerine işaret eder. Bitkiler taşlık alanların aksine çayır ve tarlalarda görülür ve atıf tıbbi özelliklerine olmalı. Beri taraftan cinsle ilgili klasik kaynaklarda hiçbir atfa rastlamadık. Türkçe adı olan feraceotu ile ilgili detay yok. Bitkiler İngilizce’de tunic flower olarak bilinir ve hem tunik hem de ferace uzun giysilerin adıdır. Cinse bağlı bazı türler önceden Tunica cinsi içindeydi ve tunica kelimesi de Latince, Romalılar tarafından yaygın biçimde giyilen bir giysinin adıdır. Tür adı Latince alpin anlamına gelir. Türün yüksek rakımlarda bulunmasına işaret eder. Alttür adı ise Latince Olimpos anlamına gelir ve alttürün tip yeri olan Uludağ’a işaret eder. Uludağ, Antikçağda Olimpos olarak bilinen tanrı evlerinden biri olarak kabul edilirdi.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.