Site icon Kocaeli Bitkileri

Petasites (Vebaotu)

Özet

Petasites (Vebaotu) genellikle sulak alanların civarında görülen ve dikkat çekici taban yapraklarına sahip olan türleri barındıran bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Tanımı

Petasites (Vebaotu) genellikle 10 ila 25 cm büyüyebilen rizomlu çok yıllık bitkilerden oluşan bir cinstir. Gövde dik ve dalsızdır. Yapraklar çoğunlukla tabandadır ve çiçeklerle birlikte ya da çiçeklerden sonra belirirler. Bunlar almaşlı dizilişli ve saplı ya da sapsızdır. Taban yaprakları genellikle çiçek başlarından sonra belirir, üçgensi, yumurtamsı ya da dairesel, kenarları düz, dişli ila lobludur. Gövde yaprakları sapsız ve bırahte benzeridir. Kömeçler ışınsal ya da tablamsı, salkım, talkım ya da şemsiye halindedir. İnvolukrum çan biçiminde ve 6 ila 15 mm çapındadır. Filariler kalıcı, çoğunlukla iki sıra halinde 12 ila 15 adet, sıklıkla morumsu uçlu, dik, darca dikdörtgensi ila şeritsi ve kenarları kuruzarsıdır. Çiçek tablası düz ila dışbükey ve peteksidir.

Dilsi çiçekçikler yoktur ya da 30 ila 130 adet ve genellikle verimli olup taç beyazımsı, pembemsi ya da morumsudur. Dişi çiçekçikler genellikle 30 ila 125 adet ve verimli olup taç beyazımsı, pembemsi ya da morumsudur. İçtek çiçekçikler erselik ya da erkek ve 1 la 78 adet olup taç beyazımsıdır. Kapçık silindirik ve 5 ya da 10 kabarık çizgilidir. Dişi çiçekçiklerin sorgucu 60 ila 100 adet beyaz kıllıdır. Bazı türleri Ateş, akciğer sorunu ve kasılmalarda kullanılmış, migren tedavisinde başvurulmuştur. Ayrıca rizom, sap, yaprak ve çiçek sapları tüketilmekte, külleri tuz ikamesi olarak kullanılmaktadır. Bitkilerin yetiştiği habitata bağlı olarak kansere neden olan zehirli alkaloidleri taşıdıkları bilinmektedir. Her durumda hamilelik ve emzirme dönemlerinde uzak durulması önerilmiştir. Cins kuzey yarımküreye özgüdür. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca şapka anlamına gelir. İri yapraklara işaret eder. Petasos, Balkan kökenli halklar tarafından tercih edilen, keçe, deri ya da samandan yapılan bir şapkaydı. Mitolojide tanrıların habercisi olarak bilinen Hermes, sıklıkla bu şapkayı takmış halde resmedilmiştir. Dioscorides yaprakların şapkaya benzediğini yazar. Türkçe yaygın adı olan vebaotu, bitkilerin Ortaçağda veba tedavisinde kullanılmış olmaları ile ilgilidir.

Kocaeli’ndeki türler

Exit mobile version