Kocaeli Bitkileri | Petasites hybridus (Kabalak)

Kabalak

Anahtar kelimeler: Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Asgari endişe (LC), Akdeniz elementi.

Dolaşım

Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Vebaotu › Kabalak

Dağılımı

Bitki doğal olarak Avrupa ve Asya’da yayılış gösterir.

Genel bilgiler

1,2 metre büyüyebilir. Kalın ve yatay rizomları vardır. Taban yaprakları uzun saplı, yaprak ayası 8 ila 90 cm çapında, dairesel, yüreksidir. Yapraklar yeşil ve almaşlı dizilişlidir. Çiçekler yapraklardan önce belirir. Çiçekli gövdeler sıklıkla morumsudur. Çiçekler iki evciklidir. Erkek çiçek başları 6 ila 12 mm, dişi çiçek başları 4 ila 7 mm uzunluğundadır. Filariler küt ve salgısız tüylüdür. Çiçekler kırmızımsı menekşe ila kremsi beyaz renklidir. Kapçık 2 ila 3 mm, sorguç 6 ila 10 mm uzunluğundadır. -35 dereceye kadar dayanıklıdır. 5 ila 15 arası bitkiler halinde gruplandırılmalıdır. Bitkiler arasında yarım metre açıklık bırakılması önerilir.

Gözlem

Dere kenarlarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Özellikle Kuzuyayla’ya giden asfalt yol boyunca bahar boyunca eşsiz bir manzara sunarlar.

Yaygın adları

Kabalak, Şemsiyeotu, Ayıkulağı, Kabakulakotu, Farafla.

Çiçek zamanı

Mayıs-Haziran ayları.

Yükseklik

0-1600 metre arası.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca “şapka” anlamına gelir. İri yapraklara işaret eder. Petasos, Balkan kökenli halklar tarafından tercih edilen, keçe, deri ya da samandan yapılan bir şapkaydı. Mitolojide tanrıların habercisi olarak bilinen Hermes, sıklıkla bu şapkayı takmış halde resmedilmiştir. Dioscorides yaprakların şapkaya benzediğini yazar. Türkçe yaygın adı olan “vebaotu”, bitkilerin Ortaçağda veba tedavisinde kullanılmış olmaları ile ilgilidir. Tür adı Latince “melez” anlamına gelir. Bir bitkinin, farklı iki bitkinin doğal melezi olduğu düşünüldüğü durumlarda bu epitet tercih edilir. Tür ilk tanımlandığında Tussilago cinsi içinde bir melez olduğu düşünülmüştü.

Mutfak

Kocaeli’de bazı bölgelerde turşusu yapılır.

Geleneksel tıp

Öksürük tedavisinde kullanılır. Spazm çözücü ve ağrı giderici özellikleri vardır. Kök ve yapraklar analjezik, kardiyotik, terletici ve idrar söktürücüdür. Yaprakları kabakulak tedavisinde kullanılır.

Dioscorides: Habis tümörler ve yaralara uygulanır.