Site icon Kocaeli Bitkileri

Paeonia (Ayıgülü)

Tanımı

Çok yıllık otlar ya da zaman zaman çalılardan oluşan bir cinstir. Kök kalındır. Yapraklar almaşlı dizilişli ve üç loba bölünmüştür. Ayrıca her lob yeniden üçe bölünür. Çiçekler iri ve gösterişlidir. Cins kuzey yarımküreye özgüdür. Şakayık bitkisinin dikildiği yere kötü ruhların gelemeyeceğine, bitkinin küçük bir parçasının üzerinde taşındığında büyüden korunulacağına inanılırdı. Cinsin süs bitkisi nedeniyle sayısız kültivarı mevcuttur. Tohumdan çiçek açma zamanına kadar olan süre oldukça uzun olduğu için doğadaki örnekler ticari amaçlarla sökülmekte bu da cinsin doğal popülasyonlarını tehdit etmektedir. Kökü kurutularak muska gibi boyna asıldığında sarayı tedavi edeceğine ve kabusları önleyeceğine inanılırdı. Bitki utancı simgeler.

Etimoloji

Cins adını tanrıların hekimi Paeon’dan (Παιάν) almaktadır. Hades ve Ares gibi büyük tanrıların Troya savaşı esnasında aldıkları yaralarını iyileştirmesi ile bilinen Paeon, tıp tanrısı Aesculapius’un öğrencisidir. Pluto’nun Hercules’den aldığı yaraları da iyileştirmiştir. İlk defa bereket tanrıçası ve titan Leto’ya bir bitkinin kökünü sunarak onun doğum esnasında yaşadığı acıları azaltmıştır. Bu hikâye nedeniyle şakayık tohumları antikçağda hamile kadınlar tarafından kullanılmıştır. Öğrencisi Paeon’un ünlenmesi, hocası Aesculapius’un onu kıskanmasına ve ölümle tehdit etmesine neden olur. Zeus (bazı kaynaklarda Pluto), Paeon’u Aesculapius’ta korumak için onu bir şakayığa dönüştürür. Dilimizdeki karşılığı olan şakayık Arapça (شقايق) mahreçlidir ve Arapça’da Anemone cinsini tanımlamak için kullanılır.

Kocaeli’ndeki türler

Paeonia arietina

Şakayık

Paeonia peregrina

Ayıgülü

Exit mobile version