Osyris alba (Morcak)

derleyen:

Tanımı

25 cm ila 2 metre büyüyebilen yarı parazit bir bitkidir. Gövde çok dallı, odunsu, kahverengi veya koyu yeşildir, bazen tabanda yayılır. Yapraklar derimsi, şeritsi ve mızraksıdır. Bunların uçları sivri ya da mukronattır. Çiçekler erseliktir. Çiçekler küçük, sarı-yeşil dört taç yaprak ve dört ercik barındırır. Meyveler küçük, küresel ve kırmızıdır. Köklerinde emeçler vardır ve bu sayede komşu bitkilerin köklerini sömürürler.

Gözlem bilgileri

Doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Kayalık yamaçlar, ormanlık alanlar ve makiliklerde görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Nisan ve temmuz ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 500 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde süpürge çalısı, kara süpürge ve morcak adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca dal anlamına gelir. Bitkilerin çok sayıda dal barındırmasına işaret eder ve ayrıca gövdeler dal benzeri yapıdadır. Tür adı Latince beyaz anlamına gelir. Özgün tanımda beyaz tercihi ile ilgili detay yok. Biz de beyaz epiteti ile neyin kastedildiğini bulamadık. Alba kelimesi Latincede ayrıca inci anlamını da verir. Olasılıkla meyvelerinin inciyi andırmasına işaret edilmiştir.

Tarihi

Kırılması zor ince bir gövdesi olan, yaprakları keten yapraklarını andıran ve meyveleri zamanla kırmızı hale gelen bir bitkidir. Kaynatılarak içilirse sarılığa iyi gelir. Süpürge yapımında kullanılır. DI 4-140.

Tıp

Özü kan şekerini kontrol etmek için kullanılır.

Fotoğrafları