Site icon Kocaeli Bitkileri

Ornithogalum umbellatum (Sunbala)

Ornithogalum umbellatum

Ornithogalum umbellatum: 21/04/2021; İzmit Sahili; 5 m.; deniz kenarı. © Hüseyin Cahid Doğan.

Özet

Ornithogalum umbellatum (Sunbala) genellikle çayırlarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan zehirli bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Asparagaceae

Kuşkonmazgiller

Ornithogalum

Akyıldız

Tarihi

İki karış boyunda, çiçeklerin dış kısmı yeşilimsi, iç kısmı ise süt beyazı renktedir. Çörekotu gibi ekmekle pişirilmiştir. Kökü soğana benzer, çiğ, haşlanmış ya da fırınlanmış halde tüketilir. DI 2-144.

Tanımı

Ornithogalum umbellatum (Sunbala) genellikle 10 ila 30 cm büyüyebilen bir bitkidir. Soğanı, yumurtamsı, zarsı gömlekli, 15 ila 25 mm uzunluğunda ve 18 ila 32 mm çapındadır. 6 ila 10 arası yaprak barındırır. Bu yapraklar şeritsi, üst yüzeyleri beyaz çizgili, 30 cm uzunluğunda ve 8 mm genişliğindedir. Sıkapa 10 ila 30 cm uzunluğundadır. Çiçekler yalancı şemsiye halindedir, genellikle 6 ila 20 arası çiçek görülür. Çiçekler beyazdır ve arka yüzlerinde yeşil bir şerit vardır. Meyve dikdörtgensi-yumurtamsı bir kapsüldür. Tohumlar siyah renklidir. Tohumlar umumiyetle haziran ve temmuz aylarında olgunlaşır. -20 dereceye kadar dayanıklıdır. 5 ila 10 bitkilik gruplar halinde dikilmelidir. Bitkiler arasında 15 cm açıklık bırakılmalıdır. Bitkinin yaşam döngüsünü tamamlaması için soğuk bir kışa ihtiyaç duyar. Soğuk mevsim, donların bitkiye zarar vereceği bu dönemde onun büyümesini durdurur. Soğanın yanında çok sayıda soğancık üretmesi nedeniyle agresif bir yayılmacıdır. Taç yapraklar genellikle öğle saatlerinde açılır ve hava karardığında ya da kapalı olduğunda kapalı kalır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak doğu Avrupa ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Orman açıklıkları, tarla ve çayırlarda görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde sunbala ve adi tükürük otu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca kuş sütü anlamına gelir. Olasılıkla çiçeklerin saf beyaz rengine işaret eder. Bazı türlerde ise çiçekler kuş pisliğini andırır. Tür adı Latince şemsiye gibi anlamına gelir ve açık bir şekilde çiçek kurulunun yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Ornithogalum umbellatum medium angustifolium”dur. Zehirlenme belirtileri arasında aşırı tükürük salgılanması da vardır, tükürük otu yaygın adının bununla ilgisi olabilir.

Gıda

Soğanı pişirilerek tüketilmektedir ancak soğanın zehirli olması nedeniyle bundan uzak durulması tavsiye edilmiştir.

Tıp

Soğanından homeopatik ilacı elde edilmiştir. Bazı kanser türlerinin tedavisinde yararlıdır.

Dikkat

Fotoğrafları

Exit mobile version