Tanımı
80 cm büyüyebilir. Yapraklar kısa saplı, karşılıklı dizilişli ve 1 ila 4 cm uzunluğundadır. Bunlar kürek biçiminde ve zeytin yeşili rengindedir. Çiçekler pembe, beyaz ya da mor renklidir. Gövde dalsızdır, üst bölümde dallanma görülür, genelde kırmızımsı kahverengi ve tüylüdür. Güçlü bir kokusu vardır. Tohumlar ağustos ve ekim aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir. Yapraklar yoğun salgılı noktalı ve mumsu değil; gövde ve yapraklar yoğun tüylü; yaprak, bırahte ve çanak tüylü; çiçek kurulu sıklıkla sıkı; dallar ve başakçıklar ince değildir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Orman açıklıkları, yol kenarı ve yamaçlarda görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Mayıs ve ekim ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde kara mercan adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca dağ parıltısı anlamına gelir. Bitkinin dağların yüceliğini yansıtmasına işaret eder. Diğer bir yorum ise yine Antik Yunanca dağ neşesi anlamına geldiğini öne sürer. Buna göre atıf, bitkilerin dağların yamaçlarında yoğun bir şekilde çiçek açmalarının dağları güzel göstermesi ile alakalıdır. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün geniş dağılım alanına ve/veya yaygın olarak kullanılmasına işaret eder. Alttür adı ise Latince tüylü anlamına gelir ve alttürün tüylü yapısı nedeniyle ayırt ediciliğine işaret eder.
Gıda
Yaprakları kurutularak mutfakta kullanılır. Yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Yaprak ve çiçekleri kurutularak çay elde edilir.
Tıp
Sindirim ve solunum sistemi üzerinde yararlı bir etkiye sahiptir ve ayrıca menstürasyonu teşvik etmek için kullanılır. Yapraklar ve çiçekli dallar; antiseptik, spazm çözücü, gaz giderici, süt arttırıcı, terletici, adet akışı teşvik edici, balgam söktürücü, uyarıcı, toniktir. Bitki soğuk algınlığı, grip, hafif ateşli hastalıklar, hazımsızlık, mide rahatsızlıkları ve ağrılı adet kanamasının tedavisinde dahili olarak alınır. Dahili olarak, bronşit, astım, artrit ve kas ağrısını tedavi etmek için kullanılır. Pamuk üzerine konulan ve ağrıyan bir dişin çukuruna yerleştirilen bir kaç damla yağı, diş ağrısını hafifletir. Bu bitki, yüksek timol içeriği nedeniyle en iyi doğal antiseptiklerden biridir.
Dikkat
Hamile kadınlara reçete edilmemelidir. Güçlü bir yatıştırıcıdır ve büyük dozlarda alınmamalıdır.
Bilgi
Bitkiden elde edilen yağ sabun ve parfüm yapımında kullanılır. Karınca ve diğer böcekleri uzaklaştırmak için kullanılır. Bu nedenle sebze bahçelerine ekilir. Bitkinin ayrıca kötü ruhları kovacağına da inanılır.
Fotoğrafları
